Có
lẽ Xuân Ly Băng là nhà thơ công giáo được người yêu thơ biết đến nhiều nhất,
sau Hàn Mặc Tử. Xin giới thiệu bài thơ CÀNH CỦI MỤC của nhà thơ Xuân Ly Băng (tức
Đức Ông Linh Mục J.B.Lê Xuân Hoa ) qua cảm nhận của La Thuỵ
CẢM
XÚC CÀNH CỦI MỤC (THƠ XUÂN LY BĂNG)
La Thụy
Mấy hôm nay đang
bâng khuâng với sự thay đổi đột ngột của thời tiết (đang rét căm căm đó, thoắt
cái đã hừng hừng lên lửa nóng) chợt đọc bài “ CÀNH CỦI MỤC ” của nhà thơ Xuân
Ly Băng, in trong tập thơ “KINH SẦU TRÊN QUÊ HƯƠNG”, lòng tôi càng bâng khuâng
hơn với sự biến ảo vô thường của nhân sinh, được thi nhân cảm hoài qua những
dòng thơ mượt mà, êm dịu nhưng thật đậm nét suy tư triết học.
Vâng, chỉ một
một cành củi mục đang bập bềnh trên sóng nước được vớt lên; chỉ một chiếc lá úa
vàng lơ lửng vô định theo dòng được bắt về; chỉ những sự việc bình thường như
muôn vàn sự việc bình thường khác, nhưng bằng sự rung cảm thật tinh tế, thi
nhân như lắng nghe, như chiêm niệm được bao tiếng khóc than bi ai của lá cành u
uất:
Ta sẽ nghe tiếng hồn ai thổn thức
Lệ trào tuôn than khóc ngậm ngùi
Phải chăng xưa một cành đào diễm lệ
Chỗ vương môn mơn trớn vạn bàn tay
Phải chăng xưa một bông hồng ão não
Che mặt người hoa đẹp chồn lầu tây
Chiếc lá trôi phải chăng là ngọc diệp
Đã từng nghe chuyện tài tử giai nhân
Đã từng nghe những lời tình thống thiết
Chỗ sang giàu của những Mạnh Thường
Quân
Nhưng than ôi! Đời
thực vô thường, ngày vui qua nhanh, hạnh phúc rồi vụt biến như bóng câu qua cửa
sổ. Ai vương hầu khanh tướng, quyền uy một thời nghiêng trời lệch đất; ai lầu
son gác tía tài hoa sực nức phương danh… Bây giờ trôi dạt về đâu ? Liệu còn sót
chăng được nắm xương tàn vùi trong cỏ đất, hay rồi cũng tan theo bụi cát phù
vân.
Nhưng than ôi gió thời gian quét sạch
Hồn thảo thu man mác bóng tà dương
Khiến bao nhiêu cành vàng cùng lá ngọc
Dạt về đâu trên mảnh đất vô thường
Xác thân, chỗ ẩn
náu xưa, giờ đã thành tro bụi; không nơi sở trú linh hồn có tan biến, rữa nát
theo chăng? Không! “sống gởi thác về!”. Nhưng về đâu hỡi những vong hồn than
khóc kia:
“Ta đi
nhưng biết về đâu chứ
Đã đẩy phong yên lộng bốn trời”
Nguyễn Bính
Về cõi vĩnh hằng
chăng ? Làm sao đặng, chốn cực lạc thiên đường chỉ dành cho những linh hồn được
siêu thoát, vinh thăng. Hỡi những oan hồn, làm sao mà siêu thoát, mà nhẹ bay về
nơi vĩnh cửu, khi mà đang tại thế, ta không dọn kỹ đường về. Phải chăng vì thế
nên những oan hồn vất vưởng nhập vào sông nước mênh mang, phơ phất theo bờ lau
bụi cỏ, rền rĩ cùng côn trùng đêm vắng, tỉ tê theo nhịp chèo khua sóng dậy; làm
não lòng người nghệ sĩ đa cảm khi ngắm bóng non xa - những chiều hôm; càng não
lòng hơn, nếu là nghệ sĩ già đang thổn thức trước hoàng hôn xế bóng đời người
Hình hài có biến hồn không tan
Khắp mặt đất này đi lang thang
Vướng vào cây cỏ, vào sông nước
Khiến tiếng chèo khua nghe bẽ bàng
Và người nghệ sĩ những chiều hôm
Ngắm bóng non xa bỗng thấy buồn
Trời không mưa gió không tiễn biệt
Mà thấy
trong lòng giọt lệ tuôn
Hỡi vong linh
cành lá u uẩn! Hỡi hồn tài tử giai nhân phiêu bạt! Chưa bị vào hoả ngục đọa đày
thì đường về chưa tuyệt bóng mù khơi đâu nhé! Tạm phiêu phiêu phưởng phưởng
trong chốn luyện hình bao la này, có hoài niệm quá khứ cũng là lẽ thường. Nhưng
xin đừng chỉ nuối tiếc, than khóc cho “một thời vang bóng” đã mù xa. Khóc than
mãi cũng chỉ phí hoài. Quá vãng tuy lộng lẫy thật, nhưng chắc gì những bậc
thang vàng son mình từng leo lên đó, đã không từng bắc chồng trên sự khổ đau, tủi
nhục của kẻ khác “Nhất tướng công thành, vạn cốt khô”! Thôi, ngàn xưa đang sừng
sững bóng lũy sầu chắn ngang, ngàn sau đang vẫy gọi, đang độ lượng chờ mong.
Xin hoài niệm dĩ vãng bằng quỳ gối suy gẫm, bằng hối tiếc, ăn năn …
Thôi đừng khóc nữa lá cành ơi
Có khóc đời cũng thế mà thôi
..........................................
..........................................
Không gian tuy
mênh mông vô tận, thời gian tuy hun hút vô cùng, nhưng trong sự vô cùng vô tận
đó vẫn hiện hữu sự vĩnh hằng sáng chói. Trong ly rượu nồng thơm ngọt ngào, vẫn
còn có dư vị đắng cay, hăng hắc mùi ngãi cứu. Mâu thuẫn và nghịch lý thay!
Nhưng cũng thật kỳ diệu và chân lý thay! Vị đắng để đời như một thiên ân trìu mến
dịu nhắc thế gian rằng đừng quên cội nguồn chính mình, và lầm lỗi tổ tông còn
đang hằn dấu trong thân phận làm người:
Vì trong thời gian có vĩnh cửu
Trong
ly rượu nồng có mùi ngãi cứu
Vị đắng đót sẽ còn lại muôn năm
Là lộc trời để nhắc nhở xa xăm
Cành củi mục kia
ơi ! Đừng bi lụy nữa, hãy hiến chút thân tàn, cố bừng lên đóm lửa để soi sáng
sưởi ấm cho đời. Chiếc lá vàng khô này hỡi, cứ nhịn nhục ép mình trong trang giấy
làm tiêu bản kỷ niệm, đẹp nét đan thanh hay phân huỷ đi biến thành dưỡng chất,
bón cho cây đời được xanh tươi.
La Thuỵ
-----
Ghi
chú:
Đôi nét về tiểu sử nhà thơ Xuân Ly Băng:
Nhà
thơ Xuân Ly Băng sinh năm 1926 tại Nghệ An, chính là Đức Ông Linh mục J.B. Lê
Xuân Hoa nghỉ hưu tại toà giám mục giáo phận Phan Thiết. Đức Ông Linh mục J.B. Lê Xuân Hoa đã về Nước Chúa năm 2017. Với bút hiệu
Xuân Ly Băng, ông đã để lại nhiều tác phẩm đạo – đời được nhiều hâm mộ
Nguồn:
http://chathanhpherokhoa.com/vi/khuyen-hoc/Tho-Xuan-Ly-Bang/DoI-net-ve-Nha-tho-Xuan-ly-Bang-8.html
Nhà thơ linh mục Xuân Ly Băng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét