Thành
Tân Sở. Ảnh minh họa: nguồn từ Internet.
(Nhân
tháng cách đây 135 năm (02/6/Â. Dậu- 13/7/1885)
Vua
Hàm Nghi nước ĐẠI VIỆT tuyên chiếu CẦN VƯƠNG tại đây).
Tân sở mật Cung hậu lộ dùng
Triều thần ấp ủ hận đà nung
Quân cơ thục luyện nằm chờ lệnh
Đại pháo canh tầm ém đợi…"bung"
Mang Cá Bắc thành thề xóa sổ
Nam sông Tòa sứ quyết không dung
Y giờ khai hỏa đồng công tấn
Giặc Pháp một đêm hoảng tột cùng
Giặc pháp một đêm hoảng tột cùng
Kinh thành hận nhả chẳng bao dung
Nhị thần đốc chiến không ngơi nghĩ
Quân sỹ xáp vào tống hỏa… "bung"
Pháo đạn ụp xòe từng ụn cháy
Trại - tòa thiêu trụi tợ lò nung
Sáng ngày chúng lại tăng binh viện
Tân Sở hậu đô khởi sự dùng.
* Mật cung Tân Sở được phe chủ chiến cẩn mật, ngấm ngầm xây dựng và dự trữ binh khí quân lương để chống quân Pháp, khi họ đặt chân đến và thực hiện chính sách đô hộ nước ta, như tằm ăn dâu ép buộc triều đình đương thời nhượng, cắt đất các vùng màu mỡ, hầm mỏ, cũng như vị trí chiến lược... trên toàn lãnh thổ ...Nam -Bắc rồi đến Trung kỳ.
Sau đêm Kinh thành lửa dậy 22/5/Ất Dậu-1885, Rạng ngày 23 giặc Pháp phản công kinh thành thất thủ, Hoàng cung cùng quần thần theo 2 hướng ra xứ Quảng Trị. Tôn Thất Thuyết Phò Vua Hàm Nghi mới 13 tuổi lên mật cung Tân Sở, nơi sơn phòng bí hiểm củng cố lực lượng, tuyên chiếu Cần Vương ngày mồng 2/6/A. Dậu ( 13/7/1885), kêu gọi Sỹ phu cùng quần dân Đại Việt đứng lên chống giặc Pháp. Đây là vị Vua đầu tiên của triều Nguyễn tuyên chiếu dụ kêu gọi nhân dân đứng lên chống thực dân Pháp...
Mùa Hạ ấy khi cổng trường hờ khép
Ta quen nhau qua bấy nụ cười đưa
Lúc gần bên trời đất bỗng dư thừa
Mà chẳng hiểu vì sao mình lại thế !
Lắm lúc cố dằn lòng nhưng chẳng dễ!?
Bởi khi xa tâm trạng cứ ngây buồn
Từng đêm dài lãng vãng giọt sầu tuôn
Hương mùi tóc quyện lèn sâu nỗi nhớ!
Cũng tại bởi dáng hình kia gieo nợ
Trước cổng trường ai chuốc để ta vương
Tuổi học trò hai buổi bước chung đường
Mến thật đấy nhưng chưa lần tình tỏ…
Tuổi đôi mươi giữa khung trời rộng mở
Bước vào đời muôn hướng với ngàn phương
Nhưng nào đâu dứt được mối tơ vương
Hằng dấu kín với người hằng yêu mến
Anh sẽ về… đợi anh về em nợ!
Trao mảnh thương em ghép nỗi nhớ thành
Lời tỏ tình duy nhất của lòng anh
Mà ngày đó bời dại khờ nên nợ…
