XUÂN DIỆU BÌNH THƠ HUY CẬN

 Xuân Diệu có rất nhiều lời bình về thơ của Huy Cận. Vậy thì hãy đọc thử xem từ góc nhìn của người nghệ sĩ, họ đã cảm nhận như thế nào về thi phẩm của nhau nhé!

 

    KHI NHÀ THƠ NÓI VỀ NHÀ THƠ
                              Xuân Diệu - Huy Cận
 
“Chàng như không ở trong thời gian mà chỉ ở trong không gian; người ta muốn tưởng linh hồn Huy Cận là đám mây kia, là nỗi hắt hiu trong cõi trời, hơi gió nhớ thương…
 
Trong thơ Việt Nam, nghe bay dậy một tiếng địch buồn. Không phải sáo Thiên thai, không phải điệu ái tình, không phải lời Li Tao kể chuyện cái tôi, mà ấy là một bản ngậm ngùi dài: có phải tiếng đìu hiu của khóm trúc, bông lau, có phải niềm than vãn của bờ sông, bãi cát; có phải mặt trăng một mình đang cảm thương cũng các vì sao? Tiếng rền rĩ dịu êm sẽ vấn lấy ta như một dải lụa ôm ấp một vết đau; tiếng len thấm thía vào hồn ta như khí hậu của núi đèo; tiếng làm thành sương, đọng lại trên mắt ta…Thơ Huy Cận đó ư? Ai nhắc làm chi những nỗi thê thiết của ngàn đời, ai động đến cái lớp sầu dưới đáy hồn nhân thế. Những lời muôn năm than thầm trong lòng vạn vật, ai thuật lại mà não nuột lắm sao?

…Linh hồn Huy Cận là một linh hồn trời đất, nói thế không sai đâu! Xem suốt tập Lửa thiêng, cái cảm giác trội nhất của ta là một cảm giác không gian: ta nghe xa vắng quanh mình: ta đứng trên văn đài linh hồn, nhìn cõi bát ngát, một cái buồn vời vợi đàn ra cho đến hư vô. Huy Cận quá cảm nghe cái mênh mông giọng thơ của người ũng lấy cái sầu của vũ trụ. Những bài thơ đôi khi vắng vẻ quá: “Đèo cao quá chật, bến đò lau thưa”, “mái nghiêng nghiêng gửi buồn theo hút người”, hay là “Sầu thu lên vút song song” chỉ có trời đất ngơ ngẩn với nhau.
 
Thơ Huy Cận có một hồn xưa là tại đó. Phong cảnh thường bay hết sắc màu, thường chẳng có xôn xao, chỉ những nét lặng lẽ như tranh, làm thành những áng mơ tuyệt diệu. Cho đến những tình người của Huy Cận cũng như không có thời khắc; ta không thấy những chi tiết nhỏ nhặt của đời hằng ngày, những rạo rực mau chóng trong phút giây: chỉ có một tấm lòng thương yêu không biết có tự đời nào, và đoạn thảm, hồi vui cũng nhuốm một màu vĩnh viễn…” 
 
                                                                                        Xuân Diệu
(Lời tựa cho tập Lửa thiêng, NXB Đời nay, 1940)