ÔNG HOÀNG PHẾ LIỆU - Truyện ngắn của Trần Duệ

                   

Chiếc xe tải gầm rú, thở phì phò như trâu kéo gỗ nhưng chẳng làm ai chú ý, bởi họ đã quá quen với cái âm thanh quái lạ này. Chiếc xe tải đã bong tróc, rỉ sét, nhiều mối hàn và đủ các loại ốc vít, nhưng hầu như tất cả mọi sự gá lắp đều lỏng lẻo, khiến mỗi dao động đều tạo ra những âm thanh ồn ào tới mức người ngồi trên xe muốn nói chuyện với nhau phải quát lên như cãi vã.
Người ta gọi chủ xe là ông Hoàng phế liệu.

Mới nghe, chắc nhiều người nghĩ, cái tên “ông Hoàng phế liệu” là cách nói thậm xưng để ghi nhận sự thành đạt một người trong nghề thu mua phế liệu. Nhưng không, chỉ đơn giản là ông tên Hoàng, chuyên làm nghề vận chuyển phế liệu, bằng một chiếc xe cũng đáng được xếp vào hàng phế liệu!
 

Đêm nay, khối phế liệu được gọi là xe ấy về tới nơi cần tới thì trời đã khuya. Một điều khác thường là trong lúc ông Hoàng còn nấn ná trên xe thì cửa bên lơ cọc cạch mở, một người đàn bà dè dặt bước xuống. Người phụ nữ nhìn quanh, vẻ lạ lẫm, rờn rợn, bất an. Qua ánh đèn pha mờ mờ của chiếc ô tô phế liệu, hiện ra ngôi nhà nhỏ nằm giữa một khu đất khá rộng được che chắn bởi những tấm tole rỉ sét. Chung quanh ngôi nhà được vây quanh bởi những thùng phuy, bồn nước, vỏ đạn các loại. Người đàn bà không hiểu mình đang ở đâu, rồi chuyện gì sẽ đến với mình, đêm nay, và cả những ngày sắp tới. Rồi suy nghĩ liều mạng thoáng nhanh trong đầu: tới cái chết còn dám cân nhắc thì đời này có quái gì phải sợ? Cảm nghĩ hỗn độn đó đã bị cắt ngang bởi tiếng nói cộc lốc như ra lệnh của Hoàng: “Vô nhà ngủ đi!”
 

Người đàn bà bước vào, chậm rãi nhìn kỹ ngôi nhà sau khi Hoàng bật điện lên. Gọi là nhà cũng đúng, gọi là chòi cũng không sai, vì dù nhếch nhác nhưng nó có đủ vật dụng cho cuộc sống, nhưng chỉ rộng chừng non  ba chục mét vuông. Điểm mà người phụ nữ này chú ý là ngôi nhà không to, phần bày biện khá đơn giản, sơ sài. Giữa nhà là một bộ bàn ghế được lắp ghép từ những tấm thép khá dày; một cái tủ sắt đã cũ và một cái giường sắt được lót bằng một tấm ván đủ cho một người nằm ngủ.
 - Lên đó mà ngủ. Đóng cửa hay không cũng được.
 Nói xong Hoàng bước ra khỏi nhà. Sau một ngày mệt nhoài, dù dè dặt nhưng rồi người đàn bà cũng đặt lưng xuống giường, mở mắt nhìn lên trần nhà, thầm nghĩ, rồi sáng mai mình sẽ đi đâu? Về đâu? Về nhà cha mẹ ruột ư? Không. Tuyệt đối không!

***
Chiếc xe phế liệu của Hoàng đang ì ạch chạy qua những đoạn đường vắng ngắt. Bên đường loáng thoáng rừng cao su tối đen. Một người đàn bà đứng bên đường đưa tay vẫy xe. Hoàng cho xe chạy qua nhưng vẫn tò mò liếc nhìn gương chiếu hậu, thấy người đàn bà chạy theo xe vài bước rồi tuyệt vọng dừng lại. Trong suy nghĩ của Hoàng, trời đã tối mà có người đón xe ở nơi hoang vắng là điều cần cảnh giác. Chạy hơn một trăm mét, Hoàng lại nghĩ: biết đâu người này muốn đi nhờ thiệt, nếu bị bỏ lại giữa rừng đêm, họ gặp phải rủi ro thì sao? Cũng có thể đây là một vụ dàn cảnh để cướp. Thích cướp thì cho cướp! Mà, họ cướp chiếc xe không ra xe này để làm gì? Hoàng chép miệng rồi cho xe lùi lại, nhoài người qua mở cửa cho người đàn bà bước lên. Có thể đây là số lùi định mệnh của hai người. Chạy được một đoạn khá xa, Hoàng bật nói như gắt:
- Về đâu?
 - Không biết!
- Sao không biết?
- Chồng bỏ.
 - Mai về lại không?
- Không về nữa.
 

Những lời trao đổi cộc lốc cho thấy vẻ bất cần của cả hai người. Không hiểu hai người ít nói hay tiếng động và tiếng gầm rú của máy xe làm cho họ không muốn nói. Trên cả đoạn đường dài gần năm chục cây số, Hoàng chỉ nói bâng quơ, chẳng ra mời, chẳng ra biểu: “Về nhà tôi ngủ rồi mai tính!”. Người đàn bà không trả lời, yên lặng nhìn vào màn đêm tối mịt và mải theo đuổi những suy nghĩ của riêng mình. Không biết những ngày tháng tới sẽ như thế nào nhưng hiện tại thì cô không muốn sống nữa. Cô xuất thân từ một gia đình vào hạng trung lưu của một huyện khá đông dân cư. Cha mẹ đặt tên con là Thu, với niềm tin rằng những người con gái mang tên Thu thường là những người có mệnh số sung sướng. Hình như vậy. Từ nhỏ cho tới lúc trưởng thành, Thu chỉ biết đi học trong sự cưng chiều của cha mẹ và đứa em trai kém Thu ba tuổi.

Tình yêu đến với Thu khi cô vừa học xong Đại học sư phạm Anh. Người thanh niên lịch thiệp, giàu có và trí thức như mong ước của Thu đã xuất hiện. Họ hẹn hò và mong ngóng nhau từng ngày như bao nhiêu người yêu nhau khác. Anh ấy đến đón cô sau giờ tan buổi dạy, rồi chở cô đi chơi đây đó. Tất cả đã thêu dệt nên những kỷ niệm tưởng chừng không thể nào quên trong tâm hồn của người đang yêu, được yêu. Và cô giáo dạy tiếng Anh đã tràn ngập niềm vui khi người yêu ngỏ lời cầu hôn. Ngày đám cưới của hai gia đình giàu có và trí thức trong huyện được bà con khen xứng danh “Môn đăng, Hộ đối”. Sóng bước bên người chồng cao to, khuôn mặt thanh tú khiến cô dâu trào dâng nỗi vui sướng, tự hào. Đêm động phòng là một kỷ niệm đáng nhớ trong cuộc đời của mỗi người con gái khi lấy chồng, nhưng đối với Thu là khởi đầu cho sự bi kịch và dấu chấm hết một tình yêu mà Thu đã nuôi dưỡng hơn hai năm qua. Bước vào phòng tân hôn, Thu ngả mình trên chiếc giường cưới sang trọng được đặt trong căn phòng khá rộng, thơm nức mùi nước hoa đắt tiền mà nhà trai đã chuẩn bị sẵn. Người chồng đi vào phòng và anh nhẹ tay khép cửa. Hai người nằm cạnh nhau rồi trao nhau những lời yêu thương về một gia đình đầy ắp sự hạnh phúc sau này. Rồi điều gì đến cũng phải đến. Cô dâu trân mình lên, đôi chân duỗi thẳng và cứng ngắc, hai bàn tay nắm chặt lại và rung rung theo một phản xạ tự nhiên, cặp mắt trợn ngược, hai hàm răng cắn chặt vào nhau, dòng nước bọt chảy dài bên khóe miệng. Một hình ảnh đáng sợ của cô dâu xuất hiện khi đôi vợ chồng trẻ kết thúc cuộc giao hoan. Chú rể vùng chạy ra khỏi phòng, bỏ mặc cô dâu đang nằm trên giường, khi trên người không một mảnh vải che thân. Người nhà hoảng hốt đưa cô dâu đang bị động kinh đến bệnh viện.
 

Trường hợp con người bị lên cơn động kinh khi gặp sự hưng phấn và kích thích cao độ rất hiếm xảy ra, không hiểu vì sao sự hiếm hoi ấy lại đến với một người con gái vừa đẹp, vừa phơi phới ước mơ như Thu. Thật ra điều này Thu đã biết vì lúc còn nhỏ cô đã từng vài lần lên cơn động kinh, nhưng khi trưởng thành thì không còn nữa. Mẹ cô là người có học vấn cao, đã từng khuyên con gái không nên lấy chồng, nhưng tất cả những lời khuyên đầy trách nhiệm đó đã bị cô bỏ qua để nuôi lớn tình yêu của bản thân. Tình yêu đầy lãng mạn trong cô đã tan chảy từ khi người chồng chỉ thẳng tay vào mặt Thu: “Cô là người đã đem tai họa đến cho gia đình tôi, ba mẹ tôi không muốn cô có mặt trong ngôi nhà này nữa”. Lòng đau như cắt, Thu tự thấy như mình là một loại phế liệu của gia đình nhà chồng, cô bước ra khỏi nhà ngay trong đêm. Sau hai ngày đêm lang thang trong sự tuyệt vọng, Thu được ngồi lên chiếc xe thuộc loại phế liệu để về đến một ngôi nhà chất đầy phế liệu.

Thu mừng run người nhưng vẫn giữ thái độ thận trọng, chậm rãi quay trở lại ngôi nhà khi Hoàng nói theo “Không đi đâu cả. Tôi cho cô sống ở đây”. Đó là tất cả những gì đã diễn ra khi Thu đến cảm ơn Hoàng đã cho mình ngủ nhờ qua đêm. Thu kể hết cuộc đời của mình cho Hoàng nghe, Hoàng im lặng, mắt nhìn vào khoảng xa xăm. Cuộc sống của hai người cứ lặng lẽ đi qua. Hằng ngày, Hoàng vẫn chở phế liệu là các loại sắt thép, vỏ đạn… còn sót lại sau chiến tranh mà người dân đi thu lượm ở trong rừng đưa về. Đôi bàn tay rướm máu nhưng Thu vẫn cần mẫn dọn dẹp căn nhà và cả khu vườn. Căn chòi đã được làm lại nhìn ra dáng một ngôi nhà; khu vườn rộng mênh mông của ông Hoàng phế liệu trông cũng  không còn hoang tàn như trước.
 

Nghe nói cách đây hơn bốn chục năm, có cặp vợ chồng trẻ trông dáng cũng đẹp đôi lắm, về đây chặt cây rừng làm nhà rồi tối tối dạy chữ cho bà con trong xóm. Không biết vợ chồng này dạy bằng cách gì mà đã làm cho cái đầu của những thợ rừng vốn đã quanh năm, suốt tháng trong rừng và tưởng chừng như chai lì trước cái chữ, vậy mà họ đọc được, viết được rồi làm được cả toán cộng và toán trừ. Cái chữ đã làm cho xóm rừng này thay đổi hẳn, không còn tăm tối như trước. Nhưng không may, sự xui rủi của cuộc đời đã đến với đôi vợ chồng mà bà con nơi đây đều gọi bằng cô, bằng thầy. Cả hai đều chết vì sốt rét cách nhau khoảng hơn mười ngày, bỏ lại đứa con trai mới hai tuổi. Đứa nhỏ đó chính là ông Hoàng. Có hai vợ chồng trẻ làm nghề rừng, đến với nhau đã lâu nhưng không sinh con, đã đưa Hoàng về nuôi như một sự trả ơn cho thầy, cô của mình. Hoàng lớn lên trong sự yêu thương của hai người. Không hiểu có phải do định mệnh hay không mà người cha nuôi của Hoàng lại bỏ làm nghề cưa gỗ để chuyển sang đào phế liệu trong rừng. Hồi đó cuộc chiến tranh dài đăng đẳng kết thúc chưa lâu, nên trong rừng còn cơ man nào những quả bom, mìn chưa nổ và chính quyền cũng chưa đề ra chính sách thu hồi vật liệu nổ. Bà con trong xóm đặt cho ông là “Bình Liều”, nhưng họ chỉ nói mỗi khi ông vắng mặt, họ hiểu rằng ông ta dám liều mạng để tháo kíp nổ của quả bom, trái đạn là do nhu cầu mưu sinh. Vợ của ông hình như không chịu nổi sự căng thẳng thần kinh với “nghề” của người chồng, hay vì lý do nào đó mà đành bỏ chồng đi làm vợ người đàn ông khác ở ngoài tỉnh. Những người hàng xóm sợ những quả đạn ông đem về nằm trong vườn sẽ phát nổ, nên họ cũng dọn nhà đi cách xa tầm sát thương của quả nổ. Vậy là ngôi nhà cha con ông Bình Liều nằm cô độc giữa khoảng đất rừng trống vắng. Và sau này khoảng đất mênh mông đó đã trở thành tài sản riêng của Hoàng. Từ tình thương dành cho người cha nuôi, đã tạo cho Hoàng trở thành một con người chai lỳ trước nỗi sợ hãi và cái chết. Sau mỗi buổi đi học về là Hoàng ngồi cưa bom với cha của mình, mặc cho sự rủi ro có thể đến với họ bất cứ lúc nào? 
 

Trong những đứa bạn học với Hoàng thì chỉ có Lâm là người thường đến nhà chơi. Bạn học cùng lớp đều xếp Lâm vào loại liều mạng. Tình bạn của họ kéo dài cho tới lúc học xong trung học phổ thông thì Lâm vào Đại học, còn Hoàng đi nghĩa vụ quân sự. Vào quân đội, Hoàng được đưa vào binh chủng công binh và cũng chuyên làm nhiệm vụ rà phá bom mìn, nhưng lần này thì khoa học hơn và ít rủi ro hơn. Ra quân không lâu thì cha nuôi qua đời, Hoàng chọn nghề lái xe chở phế liệu như một cách kế nghiệp. Lâm tốt nghiệp Đại học khoa kinh tế và về làm ở ủy ban nhân dân huyện nhà, rồi cưới vợ sinh con.

Cuộc sống lặng trôi, mỗi người tự an phận với cái hiện có của mình. Hoàng vẫn chở phế liệu. Thu vẫn cần mẫn với công việc dọn nhà, dọn vườn. Lâm vẫn chăm chỉ với công việc nhân viên văn phòng và luôn đau đáu với ước mơ được lên lương, lên chức cao hơn. Mỗi tuần, Lâm đến nhà Hoàng một lần nhưng tuyệt nhiên không đưa vợ con theo. Từ lúc Lâm được lên chức chánh văn phòng ủy ban nhân dân huyện thì chuyện thăm viếng cũng thưa dần. Chức càng to công việc càng nhiều, rồi phải họp hành nhiều hơn, Hoàng luôn nghĩ như vậy, nên tình bạn của họ không vì ít gặp mà thay đổi.
 

Lâm gặp nạn. Không biết đây là tai họa, hay Lâm đang phải trả giá cho những hành vi thật sự của mình? Lâm bị kiện, người đứng đơn kiện là một cán bộ trong huyện và cũng là chồng của một nữ nhân viên dưới quyền của Lâm, kèm theo tờ đơn là những tấm hình chụp hai người từ trong một khách sạn đi ra. Lâm và cô nhân viên chối bay, chối biến cái tội ngoại tình mà người chồng nêu ra trong đơn. Họ đều thanh minh là cùng đi công tác rồi ngủ chung khách sạn nhưng mỗi người đều thuê phòng riêng. Cái lý do này đã chọc giận ông chồng bị cắm sừng, anh quyết tâm điều tra cho ra nhẽ. Thật ra, chuyện tư tình của Lâm và cô nhân viên thì phần lớn cán bộ trong huyện đều biết, nhưng không ai dám nói ra, dù cho đó là bạn thân. Ai cũng hiểu cái chức chánh văn phòng rất gần với chức phó hoặc chủ tịch ủy ban nhân dân huyện. Câu chuyện cán bộ văn phòng ủy ban huyện ngoại tình tự nhiên lắng xuống một cách bất ngờ. Người chồng rút đơn kiện và xin lỗi vì sự hiểu lầm lòng chung thủy của vợ.  Gia đình họ trở lại đầm ấm như xưa, còn trong lòng họ nghĩ sao về nhau thì chẳng ai biết. Cái kết là Lâm được chuyển sang làm nhân viên phòng tài chính ở một huyện kế bên. Vợ Lâm làm đơn xin ly hôn, và tòa án huyện cũng sớm quyết định đồng ý theo đơn, khi Lâm thuận tình để lại mọi tài sản cho vợ và con gái. Nhiều cán bộ cứ thắc mắc, là chuyện động trời cả huyện đều biết mà sao lại kết cục nhanh gọn như vậy? Chị nuôi căn tin của huyện tiết lộ, là trước khi kết thúc chuyện kiện cáo, chị có thấy ông bí thư huyện ủy mời Lâm đến ăn cơm chung và trò chuyện rất lâu. Không nghe ông bí thư huyện nói gì, nhưng chị nuôi thấy Lâm khóc và nói “Cháu sẽ làm theo lời chú”. Nghe qua câu chuyện, nhiều người khen ông bí thư huyện ủy xử lý có tình có lý, vì họ hiểu rằng trên đời này không có ai là thứ bị bỏ đi.
 

Từ ngày Thu về sống chung với Hoàng tới nay đã hai năm, cuộc sống chung quanh cũng nhiều thay đổi. Đường sá được mở rộng và tráng nhựa, nhà cửa mọc san sát ra dáng phố thị chứ không không còn là một vùng quê miền núi. Khu vườn rộng hơn bốn cái sân bóng đá của ông Hoàng phế liệu đã trở thành một thứ tài sản quá lớn mà không ai dám ước mơ được sở hữu. Riêng Hoàng và Thu vẫn không thay đổi. Hoàng vẫn lái xe chở phế liệu thuê hằng ngày, Thu vẫn là người làm vườn và chừng vài ngày dẫn một số người nước ngoài đi thăm chơi trong thị trấn. Lâu lâu Lâm về thăm, tình bạn của hai người vẫn như cũ.
 

Gần trưa, Hoàng đi bộ về nhà sau khi chạy chiếc xe tải vào gara do  lâu ngày chưa được kiểm tra. Thấy Lâm từ trong nhà đi ra rồi vội vã dắt xe đi, Hoàng thấy vui vì có bạn tới thăm, Lâm đứng lừng khừng khi nghe lời mời vô nhà của Hoàng. Bước vô nhà, trước mắt của Hoàng là một cảnh tượng đáng sợ. Thu đang nằm giữa nhà, toàn thân co giật biểu hiện của một cơn động kinh. Lâm nói lí nhí với Hoàng: “Tao xin lỗi mày. Tao xin lỗi mày...”. Từ lúc biết Thu mắc bệnh động kinh, Hoàng đã tìm hiểu và biết được người từng bị động kinh sẽ rất dễ lên cơn mỗi khi gặp sợ hãi vì tác nhân bên ngoài.  Hoàng nhận ra là mình đã lờ mờ hiểu một phần câu chuyện.

Hai người bạn ngồi đối diện nhau trong khu vườn nhà Hoàng và câu chuyện của họ là sự sòng phẳng của những người đàn ông:
 - Tao chỉ mới ôm nhưng cô ta quá hoảng sợ dẫn đến động kinh
 - Chắc mày nghĩ tao với Thu không phải là vợ chồng.   
 - Tao xin lỗi mày, bởi vì tao thấy Thu quá đẹp nên tao không kìm được cảm xúc.
- Lỗi lầm lần đầu của mày đã được ông bí thư huyện ủy tha thứ, nhưng lần này thì không biết tao có nên tha thứ cho mày hay không?
 - Tao mong mày tha lỗi cho tao.
- Tao chỉ yêu cầu mày không nên làm cán bộ nhà nước nữa. Nếu không biết kìm chế bản thân trước sự ham muốn thì cách tốt nhất là nên nhường cho người đàng hoàng, chín chắn.

Cuộc nói chuyện của hai người kết thúc. Nhiều người thấy tiếc nuối và khó hiểu khi một cán bộ giỏi chuyên môn như Lâm lại xin nghỉ việc để đi ở đâu đó mà không ai biết. Hy vọng một con người được “tái chế” thêm một lần nữa sẽ thay đổi hoàn toàn?

Khu vườn rộng hơn bốn cái sân bóng đá của ông Hoàng không còn nữa, thay vào đó là một ngôi trường trung học phổ thông. Nghe bà con nói là vợ chồng ông Hoàng hiến toàn bộ đất vườn của mình cho huyện để xây trường, chỉ giữ lại một khoảnh đất đủ cất lại một căn nhà để ở. Thu được trường nhận vào dạy Anh văn và Hoàng làm bảo vệ của trường. Cuộc sống của cô Thu và ông Hoàng vẫn đằm thắm và lặng lẽ trôi qua nhưng suốt đời họ chỉ là đôi nhân tình, là hồng nhan tri kỷ chứ không phải vợ chồng.
                                                                                           Trần Duệ