MƯỜNG MÁN (TRẦN VĂN QUẢNG) VÀ BÀI THƠ “QUA MẤY NGÕ HOA” – Phạm Văn Thanh

Mường Mán, tên đầy đủ là Trần Văn Quảng (sinh ngày 20 tháng 5 năm 1947) là một nhà văn, nhà thơ, nhà biên kịch người Việt Nam. Quê ông ở làng An Truyền (làng Chuồn) huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Bút danh Mường Mán gắn liền với hai bài thơ ngắn là "Thiếu thời" và "Mùa hạ mới" trên tạp chí Văn năm 1965. Dù vậy, sự nghiệm chính của ông là văn xuôi bao gồm nhiều tập truyện ngắn, truyện dài và tiểu thuyết đã được xuất bản. Mãi tới năm 1995 ông mới in tập thơ đầu tiên là Vọng.
 

KHÓC TA XIN NHỎ LỆ VÀO THIÊN THU! - Phạm Hiền Mây

1.
Trong sự nghiệp sáng tác đồ sộ của mình, Phạm Duy đã có rất nhiều ca khúc, mà phần lời, lấy từ thơ của nhiều nhà thơ nổi tiếng. Một trong những nhà thơ đó là Phạm Thiên Thư, với bốn bài thơ tiêu biểu, được phổ thành nhạc: Đưa Em Tìm Động Hoa Vàng, Ngày Xưa Hoàng Thị, Em Lễ Chùa Này, Gọi Em Là Đóa Hoa Sầu.
Cả bốn bài này, theo tôi, nếu đánh giá là hay, sẽ trật lất.
Đánh giá đúng, và đúng đến từng chữ, thì phải là rất-hay, rất-rất-hay.
Thế hệ tôi, không ai là không biết, tệ lắm thì cũng, không ai là chưa từng nghe qua một lần: rằng xưa có gã từ quan / lên non tìm động hoa vàng ngủ say.
 
Phạm Thiên Thư, tức Thích Tuệ Không, từng cạo đầu, mặc áo nâu sòng, ở trong chùa đến chín năm. Đi tu, cũng là chuyện bất đắc dĩ, nhưng nhờ vậy mà ông ngộ ra được nhiều điều: bước chân tìm chán ta bà / ngừng đây nó hỏi đâu là vô minh.
Cho nên, thơ ông, đậm vị thiền, lời thơ nhẹ nhàng, trong sáng, thanh thoát, ít nhuốm màu tục lụy, thế gian: gót chân đất Phật trổ hằng hà sa.
Nếu có yêu, nếu có nhớ, thì đó cũng chỉ là yêu, là nhớ, thấp thoáng, xa xôi, khói sương, huyền ảo, hư huyễn, vô thường: thì thôi tóc ấy phù vân / thì thôi lệ ấy còn ngần dáng sương.

KHÁM PHÁ ĐỒNG MÔ - Cẩm Hà

Hồ Đồng Mô thuộc địa giới hành chính của TX. Sơn Tây và H.Ba Vì, có diện tích khoảng 1.400 ha, sức chứa 61,9 triệu m3. Với cảnh quan thiên nhiên đa dạng, nguồn sinh vật rất phong phú, hồ Đồng Mô có tiềm năng khai thác du lịch rất lớn.

 

Theo tín ngưỡng dân gian, hồ Đồng Mô gắn liền với trận chiến giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh để tranh giành công chúa Mỵ Nương thuở vua Hùng dựng nước. Hồ nước mênh mông còn lại đến nay là dấu tích của cuộc chiến ngày xưa ấy...
Câu chuyện về hồ Đồng Mô có thể nửa thực nửa hư, nhưng khoa học đã chứng minh đây là vùng đất cổ. Ở khu vực phía nam của hồ như Đồi Sành, Mỏ Vít, Đảo Xanh, khe Xăng Dầu..., người ta đã tìm thấy nhiều hiện vật từ thời đồ đá cũ và sơ kỳ kim khí thuộc văn hóa Sơn Vi cách đây ít nhất 9.000 năm.
 
Đây cũng là khu vực từng diễn ra cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng. Thế nên, khi dạo bước trên miền cổ xưa ấy, trong "nắng Sơn Tây, mây Ba Vì", thật khó tránh khỏi tâm trạng bồi hồi khó tả.
 
Nhưng đất Sơn Tây không chỉ có những tầng trầm tích ngủ yên trong lòng đất. Hồ Đồng Mô từng có "cụ" rùa khổng lồ cùng họ với rùa Hồ Gươm. "Cụ" rùa Đồng Mô đã mất năm 2023, song các nhà nghiên cứu đã phát hiện thêm 2 cá thể khác tương đồng.

CẶP VỢ CHỒNG KHIẾN NHIỀU NGƯỜI MỸ “PHẢI LÒNG” MẮM TÔM – Đức Trung

Món bún đậu mắm tôm tại nhà hàng MẮM NYC ở New York, Mỹ. Ảnh: Instagram/mam.nyc

Nhung và Jerald mở nhà hàng bán bún đậu ở New York, thuyết phục thực khách thử món mắm tôm, khiến nhiều người "phải lòng" và gọi tới hai bát.
 
Đầu bếp trẻ người Mỹ Jerald Head gặp Nhung Đào, một nhân viên văn phòng, tại TP HCM vào mùa thu năm 2016, khi anh tới Việt Nam học hỏi kinh nghiệm ẩm thực. Một năm sau, khi Jerald đã là bếp trưởng một nhà hàng Việt ở New York, anh quay lại Việt Nam và kết hôn với Nhung.
 
Thời điểm Nhung sang Mỹ định cư cùng chồng năm 2020, đại dịch Covid-19 bùng phát, khiến các nhà hàng ở New York phải đóng cửa và Jerald lâm cảnh thất nghiệp. Cơ hội đến với hai vợ chồng vào tháng 9/2020, khi chính quyền New York cho phép các nhà hàng bán mang về và cho thực khách dùng bữa ở vỉa hè.
 
Nhung và Jerald quyết định mở "MẮM", một gian hàng thời vụ theo mô hình pop-up trên con phố vắng đối diện công viên ở trung tâm Chinatown, Manhattan, để bán bún đậu mắm tôm, món ăn gắn liền với những buổi hẹn hò của hai người ở Việt Nam, cũng là một trong những món Việt khó tìm nhất ở Mỹ.
 

LOẠI CÁ ĐƯỢC COI LÀ “CHÚA TỂ SÔNG AMAZON”, ĂN CÁ SẤU NON VÀ CÁ PIRANHA - Lê Dương

 Khi nhắc đến cá sấu và cá piranha, điều hiện lên trong đầu chúng ta là những cảnh tượng hung dữ và tàn bạo. Nói chung, cá chỉ là món ngon trong mắt chúng. Tuy nhiên, có một loài cá ở sông Amazon có thể dễ dàng giết chết những con cá sấu non và coi cá piranha như một “đồ ăn vặt”.

Nhân vật chính của chúng ta hôm nay là Arapaima, còn được gọi là cá pirarucu hoặc paiche, cá hải tượng. Mỗi tên của nó đều có cơ sở
 
Arapaima (cá hải tượng long)
 
Arapaima là một sinh vật cổ xưa được ước tính đã tồn tại trên trái đất hơn 100 triệu năm. Nó được biết đến là một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới. Arapaima trưởng thành thường có chiều dài từ 2-6 mét và có thể nặng hơn 200 kg. Vào ngày 27 tháng 2 năm 2015, bốn người ở Thái Lan đã cùng nhau bắt được một con cá Arapaima nặng 460 pound, đây là con cá Arapaima lớn nhất mà con người bắt được. Nó đã phá kỷ lục thế giới và cho đến nay vẫn chưa bị vượt qua.
 

Bắt cá Arapaima lớn nhất

 
Sau một thời gian dài tiến hóa, Arapaima có khả năng thích nghi mạnh mẽ. Ở lưu vực sông Amazon nóng nực, địa hình bằng phẳng và dòng chảy của sông chậm, hàm lượng oxy trong nước sông chưa bao giờ cao. Do đó, loài Arapaima đã tiến hóa một loại bong bóng bơi có thể thở, có thể hỗ trợ hô hấp khi không có oxy.
 

PHỐ NHƯ HÒ HẸN THU VỀ, ĐÓA HOA HIẾU HẠNH – Thơ Tịnh Bình

   

PHỐ NHƯ HÒ HẸN THU VỀ

 

Con đường đêm qua lá ướt

Hình như gió khóc điều gì

Và cơn mưa hồng đã rụng

Lẽ nào mùa hạ toan đi ?

 

Bát ngát tiếng chim buổi sớm

Dùng dằng nắng hạ đa mang

Mùa thu đến đâu rồi nhỉ ?

Sao đã nôn nao lá vàng

 

Day dứt thềm mưa ngâu rắc

Chạm vào miền nhớ xanh rêu

Bông hoa ơ thờ cánh mỏng

Khơi lên nhung nhớ bao chiều

 

Hút mắt xa rồi hạ cũ

Ngỡ còn thảng thốt lời ve

Nắng khẽ nhuộm vàng áo cúc

Phố như hò hẹn thu về

 

Khắc khoải chút hương mùa cũ

Để quên một vạt mây chiều

Tình thu gửi vào lối gió

Ráng chiều đỏ lựng màu yêu...

 

BÊN KIA MIỀN IM LẶNG – Thơ Lê Văn Trung

   

 

BÊN KIA MIỀN IM LẶNG

 

Rồi khi nắng tắt ngoài hiên vắng

Ai rót vào ta những nhạt phai

Ta đi cho hết vòng luân lạc

Ta qua cho hết trời thiên tai

 

Xin gọi nhau về bên cõi hẹn

Một MIỀN IM LẶNG giữa vô biên

Xin gửi thiên thu lời ánh sáng

Soi từng hạt bụi rơi ưu phiền

 

Ta đi như thế ta là mây

Ta đi như thế ta là gió

Ta đi như lá đã lìa cây

Là đi như hoa tàn hương nhụy

 

Ta đi nhẹ nhàng như khe suối

Ta đi vội vã như thác ghềnh

Ta xuôi về tận trời quên lãng

Ta về BÊN KIA MIỀN LẶNG IM.

 

                                 Lê văn Trung

                                   13. 09. 24

CHÂN DUNG “GIANG HỒ” CHỢ LỚN: TÍN MÃ NÀM - Vinhhuy Le

Huynh đệ "Mã thầu dậu" ở Cholon hồi đầu thế kỷ XX.

Tay anh chị Chợ Lớn Tín Mã Nàm là một trong những nhân vật được đề cập trong tập truyện ký “Những người săn bắt cướp” của nhà văn-nhà báo Nguyễn Như Phong. Sau đó, hình tượng nhân vật này được khắc họa hư cấu thêm, thành tuồng cải lương “Vụ án Mã Ngưu” [1] nổi tiếng một thời.
Những thông tin sai lạc ngày càng được bồi đắp, nhấn nhá, khiến sự thực về nhân vật truyền kỳ Tín Mã Nàm càng thành quái đản, dị dạng, tâm thần.
 
Chỉ riêng cái tên Tín Mã Nàm cũng được giải thích tầm xàm. Người thì lấy tiểu sử của “Tư Hải Phòng”, một du đãng hạng ba, hạng tư của Chợ Lớn để thêm thắt và khoác vào cho Tín Mã Nàm, biến Nàm thành Trần Hoài Tư với những thành tích gian dâm hạ đẳng. Kẻ thì cho Tín Mã Nàm tên là “Mã Thầu Dậu” mà không hề biết rằng cái tên Mã Thầu Dậu vốn không phải danh từ riêng, và chữ Mã trong đó chẳng hề dính dáng gì đến con ngựa [2]!
 

HÀ MAI ANH & TÂM HỒN CAO THƯỢNG – Trinh Anh Khoi

Dịch giả Hà Mai Anh

 
Nhà giáo Hà Mai Anh là thầy của rất nhiều học trò trước năm 1975. Trong dịch thuật, các tác phẩm của ông hầu hết đều chọn lọc nội dung hướng thượng, mang những lời dạy bảo của các bậc sinh thành.
 
Năm 1938, quyển Công Dân Giáo Dục của nhà giáo Hà Mai Anh xuất bản tại Nam Định, được chấp thuận dùng làm sách giáo khoa. Rồi quyển Tâm Hồn Cao Thượng, bản dịch của ông, đoạt giải thưởng Văn chương của Hội Alexandre de Rhodes, Hà Nội 1943. Quyển ấy được xem như một dạng Luân lý Giáo khoa thư của thế kỷ 20 và trở thành sách hay cho nhiều thế hệ thiếu niên Việt trong suốt nhiều thập niên. Sách được tái bản nhiều lần. (1)

Nên biết, có những tác phẩm mà bản dịch đã thể hiện rất tốt văn phong lẫn nội dung gốc, nên chính chúng cũng được nổi danh và lưu truyền qua nhiều thập niên. Điển hình như Thủy Hử, người ta phải nói đến bản dịch của Á Nam Trần Tuấn Khải, hoặc The Godfather thì phải do Ngọc Thứ Lang chuyển ngữ, thế thì Les Grands Coeurs của Edmondo De Amicis, là phải qua bản dịch của Hà Mai Anh.
 

VẦNG TRĂNG XẺ ĐÔI VẪN IN HÌNH BÓNG MỘT NGƯỜI! – Phạm Hiền Mây

Nếu như Phạm Duy có Bên Cầu Biên Giới khiến hàng triệu con tim khán thính giả phải bồi hồi, say đắm, đê mê, theo giấc viễn mơ của chàng trai trẻ, một giấc mơ đẹp không biên giới, lãng mạn và tình tứ, bay bổng và đầy khát khao, được viết năm một ngàn chín trăm bốn mươi bảy, khi Phạm Duy vừa tròn hai mươi sáu tuổi, thì...
 
Thì, Nguyễn Văn Đông (1932-2018), vào năm một ngàn chín trăm năm mươi sáu, tức sau Phạm Duy mười năm, lúc vừa tròn hai mươi bốn tuổi, có Chiều Mưa Biên Giới.
 
Chiều Mưa Biên Giới của Nguyễn Văn Đông là một trong những sáng tác đầu tay của nhạc sĩ, và cũng là một trong những nhạc phẩm được khán thính giả bốn phương yêu mến nhất, là ca khúc hay nhất, thành công nhất của ông, cũng như, đem lại cho tác giả nhiều lời ngợi khen nhất.
 

NHỮNG NGƯỜI THƯỢNG ĐỨNG CƯỜI TRONG NẮNG ĐẸP CHỚ QUÊ NHÀ MÃI MÃI THƠ – Trần Vấn Lệ

                    
                               

Hôm qua... nắng lại giống hôm kia, chờ đợi hơi mưa chẳng thấy về!  Vài bữa nữa thôi, Hè chấm dứt, phượng trường xưa chắc rụng từ khuya?
 
Ờ khuya thì mát, đêm thì gió, chỉ nắng ban ngày, đủ xót xa!  Nhiều lúc tôi như người thượng cổ, cái thời đồ đá sống lê la...
 
"Thu ăn măng trúc, Đông ăn giá...", thơ Trạng Trình vui, nhắc để vui.  Không biết bốn mùa trên tấm lịch. trong lòng sông suối mỗi ngày trôi!
 
Tìm ai như thể tim chim nhỉ?  Tìm tiếng còi xe lửa bỏ ga?  Tìm tiếng gà trưa eo óc gáy. Tìm móng tay người xé tim ta?
 
Ơi người xe lửa thời leo núi...mỗi tiếng rên đau từng vết thương.  Tàn tạ đã lành nhưng nước mắt mỗi buổi chiều đây mờ sương sương!
 
Ta làm thơ hay ta nghẹn ngào?  Mỗi con chữ rụng một vì sao!  Ngói trường xưa có rơi trong bão mà phấn sao thơm nước mắt trào?
 
Thương lắm các em!  Thầy đã biệt hết núi đồi, hết những lũng ngo...Những người Thượng đứng cười trong nắng, đẹp chớ!  Quê Nhà mãi mãi Thơ!
                                                                                      Trần Vấn Lệ

TRĂNG THU QUÊ NHÀ, VỚI MƯA KHUYA, TẮT MỘT BAN MAI – Thơ Tịnh Bình

 

   
 
 

TRĂNG THU QUÊ NHÀ

 

Quê nhà rụng ánh trăng thu

Vẳng nghe tiếng dế khúc ru đêm về

Vạc sành khản giọng lời quê

Chạnh thương hương bưởi bùa mê vào lòng

 

Phương trời lưu lạc long đong

Tìm đâu cánh bướm lượn vòng ngày thơ

Đồng xưa lọn khói xa mờ

Tiếng chim thôi hót... buồn vơ vẩn buồn...

 

Rèm mây nấp bóng trăng suông

Gió lùa hương thị in tuồng chiêm bao

Nàng tiên ông Bụt ca dao

Giấc mơ cô Tấm khát khao vọng tìm

 

Ngỡ gì con cá lìm kim

Quẫy đuôi đớp vội trăng chìm đáy ao

Phương xa có kẻ lòng đau

Ngẩn ngơ hoài vọng riêng màu trăng quê...

 

CHUYỆN CHỮ NGHĨA: “CHỮ PHÚC” 福 – Vinhhuy Le

 
Ảnh 1: Chữ Phúc Giáp cốt văn

Với người Tàu, văn tự không chỉ là công cụ chuyển tải tư tưởng, mà còn là phương tiện giao tiếp với thần linh, chữ Hán thường được dành chỗ trang trọng ở nơi thờ tự. Người ta tin rằng những chữ tốt lành có chứa năng lượng siêu nhiên, hiệu dụng xua tan tà ma, xui rủi. Thường mỗi dịp xuân về, người Trung Hoa lại nhờ tay thư pháp viết những chữ đó lên giấy đỏ, để dán trong nhà cửa nghênh xuân. Và Phúc 福 luôn là lựa chọn đầu tiên, không thể thiếu.

NGHỆ SĨ NHÂN DÂN TRUNG ĐỨC TỪNG MƯỢN DANH GIÁO SƯ TRẦN VĂN KHÊ ĐỂ “QUA MẮT” HỘI ĐỒNG NGHỆ THUẬT? – Hoàng Tuệ Lâm

Vì bài hát “Đi chơi chùa Hương” mà Nghệ sĩ Nhân dân Trung Đức dám mượn danh Giáo sư Trần Văn Khê để qua mắt Hội đồng nghệ thuật của Nhà hát vào thập niên 80.

 

Bản gốc bài hát "Đi chơi chùa Hương" ký tên tác giả Trần Văn Khê. Ảnh chụp lại từ báo Văn nghệ
 

Trong kho tàng âm nhạc Việt Nam, “Đi chơi chùa Hương” là một ca khúc có đời sống rất rộn ràng nhưng lai lịch lại cực kỳ bí ẩn. Từng có một thời, nhiều người đi tìm tác giả đã phổ nhạc lời thơ của Nguyễn Nhược Pháp thành bài hát nổi tiếng nhưng đều không thể tìm ra nổi. Và sự thật cuối cùng đã khiến mọi người… "ngã ngửa".
 

NGĂN SÔNG, CẤM LŨ Ở ĐỒNG BẰNG NAM BỘ VÀ DƯ HẠI - Bs Phạm Ngọc Thắng

Bức ảnh này của tác giả Trung Chánh có chú thích: Cần đưa lũ quay lại những đồng ruộng lúa ba vụ không còn hiệu quả... được đăng trên tờ Kinh tế Sài Gòn online với chuỗi ba bài báo có tiêu đề: Miền Tây sau một thập niên đi theo lúa ba vụ.
 
Ba bài báo liên tiếp chỉ ra thất bại của chủ trương: Đê điều hóa Đồng bằng sông Cửu Long với tham vọng Trị thủy, loại bỏ Lũ ra khỏi đời sống Delta Mekong.

Chủ trương này có thể tóm gọn trong mấy chữ: Đắp đê, vắt kiệt đất mặt đồng ruộng; thâm canh, chuyên canh bằng đủ loại cây con... bắt đất nuôi cây con 365/365 ngày không ngừng nghỉ.

Kết quả:

- Không còn lũ về mặt ruộng- không còn nguồn phù sa bổ sung dưỡng chất, không còn nguồn nước rửa cuốn trôi sạch sâu bệnh.
- Cây trồng hút hết sạch dinh dưỡng từ đất, đất bạc màu thành đất trơ.
- Cây bây giờ sống bằng phân hóa học, bằng hóa chất... là chủ yếu.
Hệ lụy nhiều lắm, thảm hại lắm lắm cộng với việc thiếu nước đầu nguồn hàng năm, dẫn tới ngập mặn tới tận Tây ninh, đồng ruộng đang suy kiệt đến tàn tệ. Suy kiệt đến mức độ nào, chẳng nói ra, ai cũng tự hiểu và hiểu rất rõ.

TRĂNG THU – Thơ Lê Phước Sinh

 

   

 

TRĂNG THU
 
Vầng Trăng rụng lá
bọn trẻ thẫn thờ.
Cốm mới toe toét
Lũ cuốn xa bờ.
 
Cuội khóc mếu máo
cây Đa trốc gốc
(cứ tưởng ngậm Trầm)
Cô Tiên huyền hoặc
kể chuyện ngàn năm.
 
Ù ơ...
đường dài ngái ngủ giấc mơ.
 

                    Lê Phước Sinh

THƯƠNG NHỚ HOÀNG LAN - Truyện ngắn của Trần Thùy Mai

Nhà văn Trần Thùy Mai tên thật là Trần Thị Thùy Mai, sinh ngày 8 tháng 9 năm 1954 tại Hội An, Quảng Nam. Quê quán: làng An Ninh Thượng, xã Hương Long, huyện Hương Trà, (nay là phường Hương Long, Thành phố Huế), tỉnh Thừa Thiên Huế.

Trần Thùy Mai bắt đầu được các bạn trẻ yêu thích văn chương ở Huế biết đến khi đang học ở trường Đồng Khánh những năm trước giải phóng. Tốt nghiệp Tú tài 2 từ 1972, chị thi đậu thủ khoa môn văn Đại học Sư phạm Huế. Sau 1975, chị học tiếp Đại học Sư phạm. Năm 1977, sau khi tốt nghiệp, Trần Thùy Mai được giữ lại trường, làm công tác giảng dạy và nghiên cứu môn Văn học dân gian. Năm 1987, chị quyết định chuyển sang làm biên tập viên ở Nhà xuất bản Thuận Hóa. Với lối rẽ này, Trần Thùy Mai đã chọn nghiệp viết làm con đường đi cho riêng mình.
Trưởng thành cùng thế hệ với Lý Lan, Nguyễn Thị Minh Ngọc ở Sài Gòn, những người cầm bút đầu tiên sau chiến tranh. Có thể nói, đây chính là thế hệ dò đường đi tìm những đề tài hậu chiến. Tính từ truyện ngắn đầu tay "Một chút màu xanh" in trên Tạp chí Sông Hương đến nay, nữ nhà văn người Huế này đã có trên 30 năm cầm bút với hàng trăm tác phẩm truyện ngắn được nhiều thế hệ bạn đọc yêu mến. Trong đó, một số truyện ngắn nổi tiếng như: Gió thiên đường, Thập tự hoa, Quỷ trong trăng, Thương nhớ Hoàng Lan, Mưa đời sau, Người bán linh hồn, Trăng nơi đáy giếng, Thị trấn hoa quỳ vàng... của chị đã được dịch sang tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Nhật...

 

Nhà văn Trần Thùy Mai

Tôi sinh ra dưới một mái chùa. Nghe kể rằng sư phụ tôi khi ấy còn trẻ, một hôm đi ngang bỗng động tâm hỏi: “Mô Phật, sao sau chùa lại phơi tã lót?” Nghe chuyện đời cha tôi, thầy bảo: “Hãy nhớ ngày này. Nếu có cơ duyên, mười năm sau ta sẽ trở lại”. Trở về thầy bỏ tăng viện, lên một ngọn núi hẻo lánh trong rú xa, dựng mấy nếp nhà cổ. Từ ấy, thầy ẩn tu, hiếm khi xuống núi.

HAPPY TẾT TRUNG THU – Thơ Trần Vấn Lệ

  

HAPPYYYY TẾT TRUNG THU

 

Chưa Rằm Trung Thu mà đã Tết!

Chợ nào cũng bán bánh Trung Thu!

Chợ Tàu, chợ Việt...hàng năm Tết,

Chợ Mỹ, Trung Thu cũng...nụ cười!

 

Người Mỹ ngạc nhiên: "Sao Tết nhỏ

mà toàn người già mua bánh thôi?"

Mình không đáp được, cười vui vậy!

Mình cũng mua mà! Mua... để chơi!

 

Dạo một vòng quanh vài chợ Tết

Lòng nghe non dại... bỗng bây giờ!

Trăng không hiển hiện nơi quang đãng

Vẫn sáng trong lòng những ý Thơ!

 

Hộp bánh đem về, vui cả nhà...

Cháu con đứng ngắm cái hình hoa,

hình trăng, hình thỏ, hình chim lượn,

Không mắt đứa nào không ngó qua...

 

Hộp bánh, bàn thờ, nơi cúng kiếng...

Ông Bà, Cha Mẹ cõi âm ơi...

Làn hương, làn khói, lòng thương nhớ,

Ấm nhé coi như có mặt trời!

 

Nói Tết là vui! Năm mấy Tết,

Nếu nhiều hơn nữa: Hội Nhân Gian!

Hòa Bình, vui chớ? Ai không muốn?

Đồng nghĩa Hòa Bình là Hân Hoan!

 

Tôi vào bàn gõ vài con chữ,

đã thấy bài thơ Ngày Trung Thu!

Tôi thương tôi lắm đời xa xứ

Buồn chút: Quê Hương  cõi mịt mù!

 

                                        Trần Vấn Lệ

BÀI THƠ NÀY TÔI NHẮC TỚI YÊN THAO – Thơ Trần Vấn Lệ

   

BÀI THƠ NÀY TÔI NHẮC TỚI YÊN THAO
 
Có lẽ cũng đã mười hôm rồi nhỉ?
Mình không thơ.  Mình chẳng có bài thơ!
Cũng tại Trời!  Ai biểu chớ không mưa?
Nắng ba tháng chưa cháy hết rừng, thật uổng!
 
Tôi nói lảng?  Tôi nói mê?  Tôi không biết ngượng
với em sao? - Người yêu quý ngọt ngào.
Anh muốn em là cờ có một ngôi sao
anh chấm dấu nặng, anh nói mình "sạo ơi là sạo"
 
Cờ ba que... hỡi ơi con sáo
nó sổ lồng nó bay sang sông!
Em dễ thương ghê!  Hồi đó má em hồng
trăng tháng Chạp có một vòng ngũ sắc!
 
Ôi câu thơ này - câu thơ đẹp nhất
Rồi cả bài thơ, em có thật của anh...
Của một thời tóc xanh...
Long lanh long lanh hai con mắt!
 
Anh tưởng tượng em:  Một Người Không Biết Mặt,
không biết tên - chỉ biết em-tuyệt-vời
Em chưa bao giờ đi có một đôi
em trinh nữ, nụ hoa cười chúm chím!
 
Ít có họa sĩ nào ưa dùng màu tím,
chỉ có một nhà thơ thấy tím gọi Trời Ơi!
"Tim tím khung cầu tim tím núi
Trời ơi!  Nhiều tím quá em ơi!"
*
Nhà thơ Yên Thao nghe nói chết bên đồi
hoa lau nở khi người thơ hết thở,
hoa lau nở cho muôn đời muôn thuở,
gió rì rào thì thào nao nao nao nao...
 
Bài thơ này, anh nhắc tới Yên Thao,
anh nhớ em, cái thuở nào em-áo-tím
dốc Bà Trưng em thành kỷ niệm:
Đà Lạt của anh... suối tóc em dài...
 
                                  Trần Vấn Lệ

RAU TẦN, RAU TẢO CÓ PHẢI LÀ ĐỒ CÚNG TẾ NGÀY XƯA Ở TRUNG HOA KHÔNG? La Thụy sưu tầm và biên tập

Hình lấy từ trang face “Chiết tự chữ Hán”

Tôi chia sẻ STT “Nguồn gốc hai chữ ‘tảo tần’ của trang face “Chiết tự chữ Hán” vào trang face của tôi. Nội dung phần đầu của STT đó như sau:
 
  “ ‘Tảo tần’là một từ để chỉ đức tính đảm đang, chịu thương chịu khó, thường là của phụ nữ. Nhưng nguồn gốc của từ này là như thế nào?
‘Tảo tần’, chữ Hán viết là 藻蘋, trong đó:
     - TẢO 藻 là rong rêu, chỉ chung các thứ cỏ mọc ở dưới nước. Như “hải tảo” 海藻 là rong biển.
     - TẦN 蘋 còn đọc với âm "bình", có lẽ TẦN là một loại rau lục bình nổi trên mặt nước, ta thường gọi là bèo.
 Như vậy, ‘tảo tần’ là rau tảo và rau tần. Người xưa dùng rau tảo và rau tần để dâng lên cúng tổ tiên. Hái rau tảo và rau tần là việc chuyên trách của người phụ nữ xưa. Rau tần thường mọc hoang dại bên bờ suối, còn tảo thì sinh trưởng trong lòng suối như các loại rong, cả hai đều không dễ mà hái được. Do đó người vì đạo hiếu với tổ tiên mà lặn lội đi tìm rau tảo rau tần là người đảm đang, đáng khen ngợi.....”
 
Khi tôi chia sẻ bài này lên trang face của tôi, nhiều bạn vào ghi còm, khen chê và thắc mắc đủ cả. Đặc biệt có một bạn ghi còm như sau:

“Đúng là lươn lẹo suy luận cách ngờ nghệch khi tần, tảo là những thứ rau cỏ mọc hoang kém giá trị mà dám bảo đem về thờ cúng!”.
 
Tôi trả lời bạn ấy:

“Những rau cỏ mọc hoang trong thiên nhiên đâu phải là những thứ kém giá trị, có khi là thảo dược quý hiếm có giá trị rất cao như: đông trùng hạ thảo, nhân sâm, linh chi... mà người ta săn lùng đỏ mắt và đang cố gắng đem về trồng trong vườn nhưng sản phẩm thu hoạch do người trồng có phẩm chất không bằng sản vật trong thiên nhiên.
TẢO và TẦN mà người phụ nữ Trung Hoa xưa vất vả tìm kiếm và thu hái để cúng tế, hẳn là loại TẢO và TẦN đặc biệt có ý nghĩa và giá trị cao chứ đâu phải thứ tảo và tần vô giá trị, bạ đâu vơ nấy...”
 

MÙA THU – APOLLINAIRE – BÙI GIÁNG – PHẠM DUY - HOA THẠCH THẢO - La Thụy sưu tầm và biên tập

                 

Sắc màu thu đã gieo nhiều cảm hứng cho hồn thơ tứ nhạc. Nhiều bài thơ, bản nhạc viết về THU dù đã trải qua bao năm tháng phôi pha vẫn in đậm nét trong lòng người thưởng lãm. Là người yêu nhạc (loại nhạc có air “bán cổ điển”), ai mà không thuộc các bản “Buồn tàn thu” của Văn Cao, “Giọt mưa thu”, “Đêm thu”, “Con thuyền không bến”… của Đặng Thế Phong , “Thu quyến rũ” của Đoàn Chuẩn Từ Linh , “Thu vàng” của Cung Tiến, “Em ra đi mùa thu” của Phạm Trọng Cầu, “Chiếc lá thu phai” của Trịnh Công Sơn , “Mùa thu Paris” của Phạm Duy, “Thu hát cho người” của Vũ Đức Sao Biển, “Thu ca” của Phạm Mạnh Cương v.v… Đặc biệt, bản “Mùa thu Chết” của Phạm Duy, bản nhạc hay nhưng có nhiều thắc mắc về xuất xứ của ca từ.
     

Bản nhạc này lấy ý của bài thơ “L’ADIEU” của Guillaume Apollinaire, điều này có lẽ được nhiều người chấp nhận. Tuy nhiên lời Việt của bản nhạc “Mùa thu chết” thì không ít ý kiến cho rằng là do chính thi sĩ Bùi Giáng chuyển ngữ từ nguyên tác tiếng Pháp bài “L’ADIEU” nói trên, Phạm Duy chỉ phổ nhạc mà thôi. Để nhìn nhận cho khách quan, ta thử đối chiếu nguyên tác với bản dịch của Bùi Giáng và lời nhạc của Phạm Duy.
 
 a/ Bài thơ của Apollinaire:
 
           L'ADIEU
 
           J'ai cueilli ce brin de bruyère
           L'automne est morte souviens-t'en
           Nous ne nous verrons plus sur terre
           Odeur du temps brin de bruyère
           Et souviens-toi que je t'attends
 
           GUILLAUME APOLLINAIRE
 
b/Bản dịch của thi sĩ Bùi Giáng :
 
           LỜI VĨNH BIỆT
 
           Ta ngắt đi một cành hoa thạch thảo (*)
           Em nhớ cho mùa thu đã chết rồi
           Chúng ta sẽ không tương phùng được nữa
           Mộng trùng lai không có ở trên đời
           Hương thời gian mùi thạch thảo bốc hơi
           Và nhớ nhé ta đợi chờ em đó...
 
                                                   BÙI GIÁNG
   (*) Câu này còn có dị bản:
 
          Ta đã hái nhành lá cây thạch thảo
 
c/ Ca từ trong bản “Mùa thu chết” của Nhạc sĩ Phạm Duy:
 
           MÙA THU CHẾT
 
           Ta ngắt đi một cụm hoa thạch thảo
           Em nhớ cho Mùa Thu đã chết rồi !
           Mùa Thu đã chết, em nhớ cho
           Mùa Thu đã chết, em nhớ cho
           Mùa Thu đã chết, đã chết rồi. Em nhớ cho !
           Em nhớ cho,
           Đôi chúng ta sẽ chẳng còn nhìn nhau nữa!
           Trên cõi đời này, trên cõi đời này
           Từ nay mãi mãi không thấy nhau
           Từ nay mãi mãi không thấy nhau...
           Ta ngắt đi một cụm hoa thạch thảo
           Em nhớ cho Mùa Thu đã chết rồi !
           Ôi ngát hương thời gian mùi thạch thảo
           Em nhớ cho rằng ta vẫn chờ em.
           Vẫn chờ em, vẫn chờ em
                 Vẫn chờ....
                                    Vẫn chờ... đợi em !
 
                                            PHẠM DUY    

XIN ĐỪNG LÀM NGƯỜI DƯNG – Thơ Nhã My, nhạc Phan Ni Tấn, ca sĩ Huỳnh Thanh Sang trình bày

            

THƠ TÔI ĐEM VỀ CHÉP TẶNG ĐỜI TÔI KIẾP SAU - Trần Vấn Lệ

Học trò đã đi học.  Mùa khai giảng:  Mùa Thu.  Trời không thấy chuyển mùa.  Trời vẫn còn nóng lắm.
 
Nóng đến mây biết phận, tản, đi trốn hết rồi.  Nóng!  Quá nóng.  Chao ôi!  Môi bé nào cũng đỏ...
 
Cô tài xế ngồi ngó từng em bước lên xe.  Có đứa mắt đỏ hoe... chắc buồn chia tay Mẹ?
 
Có những bà Mẹ trẻ đứng bên lề luyến lưu... hàng năm trời vào Thu... mây trên trời bàng bạc (?)...
 
Cửa xe đóng cái...  cắc.  Dây nịt, từng em gài.  Tài xế đếm lần hai.  Lòng xe đầy kín chỗ...
 
Xe chạy đi.  Lá đổ.  Vài chiếc chưa là Thu...
 
*
Tôi dừng bước thẩn thơ, tả cảnh khai trường thế...  Tôi vẫn là đứa bé bảy mươi năm hẩm hiu!
 
Có thể, cuối ngày, chiều, tôi lại ra đây đứng dưới cây sồi, cái bóng...Bóng chiều rồi hoàng hôn!
 
Thơ tôi sẽ có hồn... Hai chữ Hoàng Hôn đẹp!  Thơ tôi, đem về, chép...  tặng đời tôi... kiếp sau!
 
                                                                                    Trần Vấn Lệ

TÌNH CA THÁNG CHÍN, HÁT RU TRĂNG RẰM – Thơ Tịnh Bình

   

TÌNH CA THÁNG CHÍN

 

Có còn không cánh bướm chiều thu

Hoa nắng trổ trên cành lim dim gió

Đâu lá đỏ để tôi mơ về phương đó

Tháng Chín mơ màng trong ánh mắt trong

 

Dỗi hờn gì hỡi chiếc lá môi cong

Thu lơ đãng mặc heo may vồi vội

Khung cửa sớm tiếng chim như mời gọi

Những ban mai tươi mới khẽ ùa về

 

Phố vàng nắng giọt ngâu nào đến trễ

Chẳng hẹn hò sao vương vấn mênh mang

Thương sắc lá màu thu lãng mạn

Tội nghiệp câu thơ chỉ biết dại khờ

 

Phố nồng nàn vài giai điệu bâng quơ

Tháng Chín rưng rưng bản tình ca phía gió

Này bướm này hoa buổi hoàng hôn màu đỏ

Đọng lại gì trên lối cũ phai phôi...