GIẢI MÃ MỘT GIAI THOẠI VỀ TRỊNH CÔNG SƠN – Bùi Chí Vinh

 

Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (1939-2001)

Gạt qua một bên nỗi sầu muôn thuở của thi ca để đổi “tông” sang âm nhạc. Tôi vốn là một thằng hay dị ứng với dạng “Xướng ca vô loại” nhưng cũng biết thần tượng một bậc thầy là “phù thủy Phạm Duy” ông vua các bài hát làm phong phú kho tàng dân ca. Ngoài Phạm Duy tôi cũng “ngã mũ” trước các “hoàng thân” Phạm Đình Chương, Văn Phụng, Văn Cao, Đặng Thế Phong, Cung Tiến, Dương Thiệu Tước… Vốn là “trai thời loạn” trước 1975 nên tôi cũng biết đến các dòng nhạc trữ tình có công chúng riêng của các “hoàng tử” Vũ Thành An, Từ Công Phụng, Ngô Thụy Miên, Lê Uyên Phương… và đặc biệt là Trịnh Công Sơn với những ca khúc “Da Vàng” phản chiến.
 

NHẠC SĨ TRỊNH CÔNG SƠN VÀ CA SĨ KHÁNH LY - Long Phạm

Trịnh Công Sơn và người định mệnh một đĩa cơm chia hai, cùng ngủ trên tờ báo cũ nhàu nát

 

Vừa cách đây ít hôm, danh ca Khánh Ly kỷ niệm sinh nhật tròn 80 tuổi. Tới hôm nay cũng là kỷ niệm 24 năm ngày mất cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Đây là cặp đôi huyền thoại đi cùng lịch sử âm nhạc Việt Nam mà hơn nửa thế kỷ qua chưa một ai thay thế được.
 
Cuộc tái ngộ định mệnh tại đường hoa Nguyễn Huệ
 
Đối với Trịnh Công Sơn, Khánh Ly là một cơ duyên kỳ lạ, một phần không thể tách rời với âm nhạc của mình. Bởi thế, tự tay ông đã viết những ca khúc dành riêng cho giọng hát Khánh Ly.
Thực tế đã chứng minh, trong suốt nửa thế kỷ qua, đã có hàng trăm ca sĩ hát nhạc Trịnh, từ bậc danh ca lớn như Thái Thanh, Thanh Thúy, Lệ Thu, Ngọc Lan, Tuấn Ngọc, Khánh Hà… tới hàng diva như Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Hà Trần hay những ca sĩ danh tiếng như Mỹ Tâm, Lệ Quyên, Đàm Vĩnh Hưng, Hồ Ngọc Hà… Thế nhưng, chưa một tiếng hát nào gây tiếng vang rộng lớn, vươn ra nước ngoài và gắn chặt như hình với bóng cùng nhạc Trịnh như Khánh Ly.

THANH MINH TRONG TIẾT THÁNG BA LỄ LÀ TẢO MỘ HỘI LÀ ĐẠP THANH – Trần Vấn Lệ

Trời lạnh và âm u.  Mấy ngày rồi không nắng.  Tiết Thanh Minh bằng phẳng / những nghĩa trang mênh mông... (*)
 
Người sống đã hết lòng để thương nghĩ người chết?  Chết có nghĩa là hết! Bình tro cho có thôi...
 
Xưa, Thanh Minh, đất trời thường là ngày rực rỡ:  Xanh trời, xanh biếc cỏ, xanh đất, xanh biếc hoa... (**).
 
Xưa!  Bây giờ là xa... Nhiều người... rồi thưa thớt / cúi đầu đi đếm bước / dừng chân vài mộ bia...
 
Vài nhánh hoa đem chia... Chia không thể hết mộ!  Vài mái tóc bạc xỏa... ngồi vén gọn:  anh ơi...
 
Thanh Minh là Ngày Vui.  Xưa, nó là Lễ Hội.  Nay... nhiều Kỷ Nguyên Mới, Thanh Minh:  Quá Khứ mờ...
 
Trời ơi Thơ tôi...Thơ, nhám xì như chiếc lá / rụng hình như từ Hạ, từ năm ngoái, năm kia...
 
Người thác bây giờ về... một Giáo Đường nào đó?  Một ngôi Chùa thành phố?  Một nhà kho thời gian?
 
Những chiếc lá úa tàn, phất phơ bay tình nghĩa... chút khói nhang tứ phía thơm thơm ngày Thanh Minh!
 
*
Em ơi ngồi với anh thấy mình mai mốt nhé...
Thấy chiếc lá lặng lẽ bay trong trời mờ sương!
 
                                                                                       Trần Vấn Lệ
 
(*) Nghĩa trang, nghĩa đia ở Mỹ đa số không có đắp nấm mồ,
bia mộ đặt nằm ngang với mặt đất, cỏ phủ xanh, chỉ thấy mộ bia khi mình cúi đầu...

(**) Thơ Nguyễn Du:
Thanh Minh trong tiết Tháng Ba,
Lễ là Tảo Mộ, Hội là Đạp Thanh.

CON GÁI QUANG DŨNG LẬN ĐẬN VỚI TÂY TIẾN – Trần Ngọc Trác

Cuối năm 1982 tôi rời Đà Lạt đưa gia đình về định cư ở vùng kinh tế mới Hà Nội tại Lâm Đồng. Gia đình tôi có hai cháu nhỏ. Cháu trai đầu ba tuổi và cháu gái mới sinh được ba tháng tuổi. Cuộc đời tôi bắt đầu từ những năm tháng khốn khó của thời bao cấp.
Tôi gởi cháu trai vào học lớp mẫu giáo của cô Bùi Phương Hạ. Không ngờ Hạ chính là con gái của nhà thơ Quang Dũng.
 
Những năm đó ở vùng kinh tế mới, lãnh đạo Hà Nội đưa các thầy cô giáo của thủ đô tăng cường vào dạy học ở Lâm Đồng. Rất nhiều cô gíáo xinh đẹp đã có mặt ở đây. Hạ là một trong những cô giáo như thế.
 

DANH CA KHÁNH LY KỶ NIỆM SINH NHẬT 80 TUỔI

 

Danh ca Khánh Ly nói con gái: “Con ở đây với mẹ, mẹ có thể đi bất cứ lúc nào”
Mới đây, kênh Jimmy TV đã chia sẻ một đoạn clip quay lại live show kỷ niệm sinh nhật danh ca Khánh Ly tròn 80 tuổi mới diễn ra cách đây ít hôm.
Được biết, danh ca Khánh Ly vừa trải qua trận đột quỵ, phải nằm viện và sức khỏe khá yếu. Nhưng bà vẫn cố đến sân khấu để giao lưu cùng khán giả.

NGHE TRỊNH CÔNG SƠN BÀY TỎ - Phạm Văn Kỳ Thanh

“…Tôi hình như, đã có lúc mang thân phận chiến tranh, rồi hoà bình, rồi tư sản và rồi cộng sản. Cái lý lịch đa mang này cũng đủ để tôi tự thấy mình là một loại công dân ngoại hạng…”

“…Tôi đi trồng và gặt lúa. Tôi đi trồng khoai, sắn, ở Cồn Tiên, trên bãi đất chằng chịt mìn có thể nổ bất cứ lúc nào ở cửa ngõ Trường Sơn. Tôi đi chợ nấu ăn. Tôi chở bột mì rải trắng cả một con đường như ngày xưa Mỵ Châu làm dấu cho Trọng Thuỷ. Tôi xếp hàng mua từng điếu thuốc hạng tồi. Tôi lãnh hàng tháng một lóng tay thịt mỡ không đủ cho một con mèo ăn. Và cứ thế nhiều năm, mù mịt. Nhưng có hề gì đâu, vì trên tất cả những vụn vặt, nhiễu nhương đó là Hà Nội, Huế, Sài Gòn. Là tình yêu chan chứa, là những mặn nồng mà cả một cuộc đời ngày trước chưa bao giờ được trao tặng một cách rộn rã, đậm đà và lộng lẫy đến như vậy…”
 

KHOẢNH KHẮC 頃刻 – Ung Chu, Hán Việt thông dụng

Nhiều người nói các phương ngữ phía Nam thường viết sai từ "khoảnh khắc" 頃刻 thành "khoảng khắc". Trong các phương ngữ này, chúng phát âm trong ngữ lưu nghe khá gần âm nhau và nhiều người liên kết ý nghĩa của nó với đơn vị "khoảng" thông dụng.
"Khoảnh" 頃 nghĩa là chốc lát, vụt chốc, khoảng thời gian rất ngắn. Ngoài ra nó cũng chính là đơn vị "khoảnh" dùng để đo diện tích đất đai tương đương 100 "mẫu" 畝
Ngày xưa có đơn vị thời gian "khắc" 刻. Người Việt có thành ngữ "đêm 5 canh, ngày 6 khắc". Đêm tính từ giờ Tuất đến giờ Dần (tức nay là 19 giờ tối đến 5 giờ sáng), ngày tính từ giờ Mẹo đến giờ Thân (tức nay là 5 giờ sáng đến 17 giờ chiều). Còn giờ Dậu (17 giờ đến 19 giờ) không phải ngày mà cũng không phải đêm.
"Khắc" 刻 vốn nghĩa là dùng dao để khắc. Ngày xưa người ta làm "đồng hồ" 銅壺 (bình bằng đồng, còn gọi là "lậu hồ" 漏壺) đều khắc các mức để định giờ, nên "khắc" 刻 trở thành đơn vị đo thời gian (khoảng cách thời gian giữa 2 vạch khắc).
Có nơi thì chia ngày đêm thành 100 khắc (hình dung lậu hồ khắc 100 vạch), tức 1 khắc khoảng 14 phút rưỡi so với ngày nay. Về sau khi đổi qua hệ 24 giờ, mỗi giờ 60 phút của phương Tây, khắc được tinh chỉnh thành 1/96 ngày, tức 15 phút tròn, đây là giá trị 1 "khắc" 刻 vẫn đang được dùng tại Trung Quốc.
"Khắc" 刻 trong Hán ngữ được khái quát hoá để gọi chung chung khoảng thời gian ngắn (cũng như "giây" và "phút" chỉ khoảng thời gian ngắn), hoặc mới tức khắc, tức thì, tức thời. Do đó, "khoảnh khắc" 頃刻 nói về khoảng thời gian rất ngắn, chốc lát.
--
"Khoáng" 曠 nghĩa là rộng rãi, trống trải (có khoảng cách, khoảng trống), bỏ trống không. Ý nghĩa này được Việt hoá thành âm "thoáng" để mô tả không gian trống trải không cản trở, hoặc dùng để mô tả sự phóng khoáng, hoặc để nói về tư tưởng cởi mở, phóng khoáng: không gian thoáng, nét vẽ thoáng, tư tưởng thoáng... "Khoảng" và "quãng" là 2 âm Việt hoá của "khoáng" 曠.
Khoảng thời gian rất ngắn cũng được gọi là "thoáng": thoáng thấy, một thoáng... Âm Việt hoá này được vận dụng vào một số tổ hợp Hán-Việt: "khoáng đãng" 曠簜 - "thoáng đãng", "khoáng đạt" 曠達 - "thoáng đạt", "thông thoáng" 通曠. Phát âm của "khoáng" và "thoáng" nghe gần giống nhau, tạo điều kiện biến âm trong khẩu ngữ. Ngày xưa "khách thứa" cũng bị biến thành "khách khứa".
 
                                                                                             Ung Chu

BÊN KIA MIỀN IM LẶNG 2 – Thơ Lê Văn Trung

    

Anh ngồi nhẩm từng khoảnh chiều trôi nhẹ

Thấy lòng mình trôi nhẹ giữa nhân gian

Những còn mất cũng vô cùng nhỏ bé

Những buồn vui như hoa nở hoa tàn

 

Anh đã đi rồi thầm mong dừng lại

Anh đã về rồi tiếc cuộc ra đi

Khi chật hẹp trong vòng tay trời đất

Xin nhẹ lòng như một thoáng mây bay

 

Anh ngồi nhớ con đường anh đã trải

Bàn chân đời rỉ máu những chông gai

Những nông nổi qua muôn vàn dặm mỏi

Nghe bên đời thổi buốt gió thiên tai

 

Rồi chợt thấy BÊN KIA MIỀN IM LẶNG

Anh bạc đầu ngồi đợi bóng anh qua

Ai biết được giữa trùng vây cuộc sống

Vẫn lang lang tìm kiếm một quê nhà

 

                                   Lê Văn Trung

                                 Tháng 3 - 2025

NHỚ TIỆM LƯU KHÁCH VÀ CHÁO TIM CẬT – Đinh Hoa Lư

Tôi hay nhắc về chuyện “ăn hàng” của Thành Phố Năm Xưa nhưng lại quên đi tiệm ăn Lưu Khách thì quả là thiếu sót.  Thành phố Quảng Trị có to lớn gì cho lắm để tôi quên nhắc lại cái tiệm này thì không phải chút nào.

Tiệm Lưu Khách có mũi tên màu đỏ

 
Chiếc vespa đang chạy trên Đường Trần Hưng Đạo sau khi qua tiệm sách Tao Đàn và cổng Quân Trấn. Nếu bạn đi lui lại cái băng rôn màu vàng sau xa quẹo trái là tới tiệm Lưu Khách, tiệm ngó ra là múi đầu đường Lê thái Tổ (cạnh lầu Đồng Dụng)
 

Con đường phố chính Trần Hưng Đạo chia hai bên này là Phan bội Châu đâm tuốt ra bờ sông. Bên này là bắt đầu con đường Lê thái Tổ từ Trần hưng Đạo đi qua Lưu Khách tới Đồng Dụng cắt Phan đình Phùng hơi nhếch một xí trước tiệm sửa xe motor Bảy Hiền theo bờ hồ chạy tuốt về Cửa Tiền tức cắt Phan Thanh Giản và cũng nắp theo bờ hồ đi qua bún bò Cô Em, Cô Ba và đi về trường Nguyễn Hoàng.

NGUỒN GỐC TỪ NGỮ “CHỦ XỊ” VÀ NỀN VĂN HÓA CHIẾU CỦA NGƯỜI VIỆT

Nếu quý anh chị và các bạn hay hội họp bạn bè để ăn nhậu giải trí thì hẳn quý anh chị và các bạn đã từng nghe tới danh từ "chủ xị". Tôi những tưởng "chủ xị" xuất phát từ "chủ trì" và sau khi các bô lão nhấp rượu mềm môi thì các cụ líu lưỡi mà đọc nhầm "chủ trì" sang "chủ xị". Nhưng tôi hoàn toàn sai. Trang Tiếng Việt Giàu Đẹp giải thích nguồn gốc danh từ "chủ xị" của tiếng Việt như sau:
 
"Chủ xị" là gì ? Nguồn gốc từ "Chủ xị" của người Việt 
 
Từ này đặc biệt phổ biến trong phương ngữ miền Nam, dùng để chỉ người chủ trì một cuộc họp, một bữa tiệc hay một chương trình nào đó. Dựa trên định nghĩa này ta có thể hiểu được chữ “chủ”, nhưng còn “xị” thì sao? Liệu điều này có liên quan gì đến “xị” trong “một xị rượu” hay không?
 

PHÙ ĐIÊU BẰNG ĐÁ THỜI MINH MẠNG, BẢO VẬT QUỐC GIA

Phù điêu bằng đá thời Minh Mạng (niên đại 1829) là tác phẩm bằng đá cẩm thạch còn lưu giữ dấu ấn của hoàng đế Minh Mạng.
Trước khi Musée Khai Dinh (Bảo tàng Khải Định), nay là Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế được thành lập (trước năm 1923), phù điêu này đã được ghi nhận trong bài viết “Về chiếc đĩa chạm và thơ ngự bút của Minh Mạng” của R. Orband, đăng trên tạp chí Những người bạn Cố đô Huế (B.A.V.H, 1915) (*). Trong bài viết, tác giả gọi hiện vật này là “đĩa chạm”, mô tả nó thuộc bộ sưu tập của triều đình nhà Nguyễn và từng được trưng bày tại Tân Thơ Viện - tiền thân của Musée Khai Dinh.

BÔNG, HOA, HUÊ... - Nguyễn Chương Mt

Hình ảnh: Bông rau muống biển

* Về miền Tây mà nghe câu "Chờ anh, em hết sức chờ. Chờ cho ến xại lên bờ khui huê" (*), nghe ngồ ngộ hết biết.

Coi, "ến xại" là gì? Đây là tiếng Tiều (Triều Châu), họ đọc như rứa cho hai chữ 蕹 菜 (âm Hán-Việt "ủng thái"), nghĩa là rau muống!
Còn "khui huê", cũng tiếng Tiều, viết 開 花 (âm Hán-Việt "khai hoa"), nghĩa là trổ bông!
 
/1/ "BÔNG" không phải là "phương ngữ" miền châu thổ Cửu Long đâu, mà cách gọi này thuộc Nam âm (quốc âm), là tiếng thuần Việt của chúng ta!
Thi hào Nguyễn Du viết trong Truyện Kiều: "Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm BÔNG".
Trong tiếng Mường, còn goi là "proto Vietic" (tiếng Việt nguyên thủy), gọi "Pông".
Xứ Thanh, xứ Nghệ - xin chú ý- cũng gọi "Bông".
Nhiều tỉnh miền duyên hải vẫn giữ cách gọi "Bông".
Miền châu thổ Đồng Nai - Cửu Long, bà con gọi "Bông", dễ mến gì đâu!
Vì là Nam âm (quốc âm) nên ghi bằng chữ Nôm 葻, đọc là "BÔNG".
* Cùng nghĩa với BÔNG, trong chữ Hán ghi là 花  - "hoa" (âm Hán-Việt), "huê" (tiếng Tiều), "huā" (tiếng Hán Bắc Kinh).
 

DANH CA BẠCH YẾN 70 NĂM GẮN BÓ VỚI ÂM NHẠC – Đàng Sa Long

Danh ca Bạch Yến cho biết, bà vẫn khỏe mạnh ở tuổi 82. Để đáp lại tình cảm của khán giả, bà sẽ tổ chức đêm nhạc kỉ niệm 70 năm ca hát.
Danh ca Bạch Yến tên thật là Quách Thị Bạch Yến, sinh năm 1942 tại Sóc Trăng, 10 tuổi đã bước lên sân khấu biểu diễn.
Đến năm 15 tuổi, với ca khúc “Đêm đông” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương, tên tuổi Bạch Yến được xác lập là một ngôi sao tân nhạc lừng lẫy nhất Sài Gòn thời điểm đó.

BỐN TIẾNG ĐỒNG HỒ TRÁI ĐẤT QUAY LUI – Trần Vấn Lệ

Năm giờ sáng, thấy sáng, mở cửa sổ, nhìn trời. Thấy mù sương khắp nơi / mà mù sương... cũng sáng!
 
Nghĩ là trời sẽ nắng...vì đâu-có-gì-đâu?  Óng ánh những tàu cau, bình thường ngày mùa Hạ.
 
Bỗng... trời như muốn ngả?  Bỗng... đường như muốn nghiêng.  Thành phố rất bình yên / sao bắt đầu tối mịt?
 
Tám giờ hơn, nhúc nhích, kim đồng hồ nhích lên.  Mặt trời hôm nay quên?  Ngày mới chưa ngày mới!
 
Mưa bình minh không tới.  Lạnh, không là bao nhiêu.  Lạ sao lòng xìu xìu, thấy buồn buồn khó tả...
 
*
Tôi viết gì đây hả?  Một bài Luận Học Trò?  Tuổi tôi không tuổi mơ /  sao thẩn thờ con chữ?
 
Tôi không biết tôi nữa!  Tôi ngạc nhiên đầu ngày!  Quả thật xưa tới nay / tôi thấy trời rất lạ.
 
Thành phố, nơi tôi ở - một thành phố âm thầm.  Nhiều ngày chuông lặng câm... Nhà Thờ không có Chúa?
 
Có ngôi Chùa nho nhỏ / không nghe tiếng mõ rền (dám nhà Sư cũng quên / Chùa mình có thờ Phật).
 
Tôi cúi đầu, dán mắt:  mặt đồng hồ: chín giờ.  Tôi chưa xong bài thơ, chẳng có tình thấp thoáng...
 
Trời hồi nãy có sáng, ngày lên lại xuống rồi... Chắc chắn mưa không rơi / mà sao ngày đổ xuống?
 
Hay ông Trời phiền muộn / chuyện gì của thế gian?  Tôi nghĩ đến Việt Nam... Cái nước có nhiều chuyện!
 
Cái nước có mặt biển / gấp đôi cái nước Anh...lãnh đạo luôn lạnh tanh / nhìn đồng bào của nó!
 
Ai ai cũng than thở:  "Nước Tôi Nhược Tiểu Mà!".  Thằng bé chăn trâu tuổi mười hai mười ba, thì la:  "Nước Tao Đại Cồ Việt!"(*).
 
Ngày hôm nay xám xịt, tôi thả hồn lang thang...
 
                                                                                           Trần Vấn Lệ
 
(*) Đinh Bộ Lĩnh, người họ Đinh thống lĩnh 12 Bộ Lạc, xuất thân là đứa bé chăn trâu nghịch ngợm, trạc tuổi 12, 13... .  Sau khi thống lĩnh được "anh em", Đinh lên làm Vua, Sử gọi là Đinh Bộ Lĩnh và quốc hiệu đầu tiên của nước Ta là Đại Cồ Việt, Niên Hiệu... thì "không có" , Sử gọi là Tiên Hoàng - coi như nước Ta chính thức có từ năm 968, đời Đinh Tiên Hoàng Đế.  Thân phụ của Đinh Tiên Hoàng là Đinh Công Trứ - người họ Đinh nổi tiếng vì có công trạng sinh... con có tài thao lược. (Nguyễn Công Trứ là người họ Nguyễn tên Công Trứ, không cùng nghĩa với chữ Công Trứ họ Đinh).  Các Sử Gia Ta cùng công nhận có Đinh Tiên Hoàng nhưng không hề viết Sử Ta bắt đầu như thế!  Họ xướng ra câu:  Đinh, Lê, Lý, Trần, Lê, Nguyễn để chia thời kỳ thôi. Trong tương lai Sử Ta chắc chắn thêm thời Ngô, thời Hồ "ăn thua" là Sử Tàu có nói thế không!  Thế thì "rõ ràng": Vua đầu tiên của nước Ta là vô danh!  Thời Tiền Lê, sau thời Đinh, có Lê Ngọa Triều, dĩ nhiên Ngọa Triều không phải tên của vị vua đau lưng!
 

TÌM XANH XƯA, THƯƠNG MỘT SỚM MAI – Thơ Tịnh Bình

 

    

TÌM XANH XƯA...

 

Chút mây trôi bằng lặng

Nhạc lá cũng mơ hồ

Rưới lên chiều gió mỏng

Đàn lướt phím hư vô

 

Im lìm màu tím cũ

Cạn hơi một nỗi buồn

Cúc độc bình đơn bóng

Tiễn cuộc tình trôi suông

 

Treo gì ngoài hiên vắng

Sương phơi mảnh y tàn

Neo mùa bên khung cửa

Mường tượng lá thu vàng

 

Xuôi theo dòng trôi mãi

Nghiêng cạn cùng nỗi đau

Mặt người nhòa năm tháng

Tìm xanh xưa chốn nào...

 

QUẪY – Thơ Lê Phước Sinh

   

Con cá quẫy bung lên mặt nước,

hớp miếng ngon không khí trong lành.

Em quẫy mạnh để thành lợi thế,

tạo thăng hoa cho điểm hứng tình...

 

                       LÊ PHƯỚC SINH

LÒNG CỨ NGỠ NHƯ LÀ – Thơ Lê Văn Trung

   

 

Đã quên hết mà không đành quên được

Một con đường thuở áo trắng sương bay

Ta như kẻ qua sông, lòng ngoái lại

Thuyền ai neo mòn mỏi bến sông Hoài

 

Đã quên hết mà không đành quên được

Khu vườn xưa hoa nở những đêm rằm

Ta như kẻ say mùi hương dạ nguyệt

Có ai ngờ say suốt cuộc trăm năm

 

Đã ra đi, cũng đành là đi biệt

Tưởng tiếc chi mong một buổi quay về

Đời chẳng giang hồ mà lòng như lữ khách

Cứ ngỡ là đã mất một trời quê

                                            Lê Văn Trung

                                            Tháng 3.2025

CÓ HAI HÀNG CHỮ NGHIÊNG NẰM NGHIÊNG NGƯỜI BẬT KHÓC – Trần Vấn Lệ

Hôm nay không có nắng, có mưa, vài ba giọt, có thể không nhiều hơn.  Trời có vẻ giận hờn.  Gió thỉnh thoảng mới thổi, lạnh vừa đủ để run...
 
Em à, anh muốn hôn hai bàn tay em quá, rồi anh để chiếc lá trên tay em, cho em thấy đường gân... Em thấy mình không gần.  Mà xa.  Càng thương nhớ...
 
Mà nhớ thương lắm đó:  Em đẹp nhất trần gian!  Nhất cả nước Việt Nam... Quê Hương vào mùa bão.  Gió thổi tung em tà áo như ngày xưa, cô bé tan trường về, nhà xa, mưa đếm bước...
 
Anh cũng nhớ con dốc, em xuống từng bậc thềm. Em, bàn chân thật êm, hoa sen nở sau gót...Dốc Nhà Bò rét ngọt, đàn bò ăn cỏ non... Bò của đấng Quân Vương.  Vua Bảo Đại.  Đà Lạt... còn một chút Hoàng Triều, còn rất nhiều, rất nhiều giang sơn, Nam và Bắc...  Vua chắc lau nước mắt?  Thấm.  Ướt mèm đất đen.  Mưa phùn bay mông mênh.  Đà Lạt buồn phơn phớt...
 
*
Hôm nay... giờ em tan học.  Từng trang cổ tích thơm. Hoa quỳ nụ đơm đơm chào em vàng ngõ quạnh.
 
Thơ anh vàng óng ánh tóc em vàng như trăng... Một ý thơ bay ngang.  Một tứ thơ nằm dọc.  Suối róc rách con dốc chắc chảy về Bồng Lai?  Anh hít thở bờ vai của em thơm mùi tóc...
 
Anh biết em có khóc.  Quê Hương mình buồn buồn.  Nó buồn như đại dương.  Bốn phương.  Hai Thế Kỷ!
 
                                                                                        Trần Vấn Lệ

NẺO THIỀN CHUÔNG NGÂN, TẠM BIỆT GIÊNG HAI – Thơ Tịnh Bình

   

 

NẺO THIỀN CHUÔNG NGÂN
 
Đường trần bước thấp bước cao
Chùn chân mỏi gối lệ trào bao phen
Phù hoa người mãi đua chen
Sắc tài danh lợi rối ren chi lòng
 
Ngẩng nhìn mây trắng thong dong
Thuyền nan nhẹ lướt đục trong dòng đời
Bồ Đề chiếc lá nhẹ rơi
Ta về tình tự đôi lời tâm kinh
 
Chẳng duyên trần cảnh lặng thinh
Ta về tìm lại chính mình an yên
Trộm nhìn ý mã tâm viên
Đến đi vọng tưởng vẫn miền thanh tân
 
Nẻo thiền chuông hãy còn ngân
Chùa quê âm vọng trong ngần lời chim
Bình yên người mãi kiếm tìm
Tâm kinh nở đóa hoa tim đại từ...

 

"XẠ THU" NGHĨA LÀ GÌ ? -Vương Trung Hiếu

Hiện nay trên các trang mạng xã hội rộ lên từ "xạ thu", nhiều người thắc mắc không hiểu từ này nghĩa là gì, có nguồn gốc từ đâu.
 
Xạ thu là từ mà sư Minh Tuệ đã nói trên đường đi khất thực ở Thái Lan, một từ thường được hiểu là "lành thay, tốt thay". Có khả năng xạ thu là âm Việt hóa của từ สาธุ (saaR thooH) trong tiếng Thái Lan, một từ mà người Thái phát âm là sà thú, có nguồn gốc từ tiếng Pali: sādhu.
 
Sādhu là thuật ngữ Phật giáo, có nghĩa phổ biến là "tốt, đức hạnh" hoặc tương tự như tiếng "Amen" trong các tôn giáo Abraham (các tôn giáo độc thần thờ Thượng đế với 3 nhánh lớn nhất là Do Thái giáo, Thiên Chúa giáo và Hồi giáo) hay tiếng "Svaha" (Sanskrit: स्वाहा)) mang ý nghĩa là vui mừng trong các câu chú Phật giáo, lẫn trong các nghi thức "lửa" (yajnas) xuất phát từ kinh Veda.
 

NGUYỄN THỊ HOÀNG VỚI HAI MỐI TÌNH "VÒNG TAY HỌC TRÒ" - Lê Bút

Nguyễn Thị Hoàng sinh năm 1939, tại Huế. Học trung học Đệ Nhất Cấp ở trường Ðồng Khánh, Huế. Năm 1957 gia đình chuyển vào Nha Trang, học trường trung học Võ Tánh Nha Trang. Năm học lớp Đệ Nhị xảy ra mối tình với nhà văn, nhà giáo Cung Giũ Nguyên, lớn hơn ba mươi tuổi. Hậu quả sinh con gái đặt tên Cung Giũ Nguyên Hoàng, chuyển cho bà Nguyên nuôi vì bà không có con.
Gia đình kiện ông Nguyên tội dụ dỗ gái vị thành niên. Trước toà, Nguyễn Thị Hoàng đứng ra nhận trách nhiệm: “không hề bị dụ dỗ”, vị giáo sư được trắng án. Vụ án nầy xôn xao dư luận ở Nha Trang và báo chí ở Sài Gòn khai thác tối đa mối tình thầy trò, tuổi tác so le!

"TAM DƯƠNG NGHÊNH PHÚC", TRANH DÂN GIAN ĐÔNG HỒ - Ung Chu

 Chuyên mục nhằm thuyết minh các kí tự Hán và Nôm trên các tác phẩm tranh dân gian Việt Nam, giúp người Việt Nam hiện đại cảm thụ rõ hơn nội dung các bức tranh này. Tranh dân gian là các di sản Hán - Nôm có giá trị, có sức sống bền bỉ và độ tiếp cận rộng rãi trong dân chúng.

Phân tích một bức tranh Đông Hồ do Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Hữu Quả sáng tác, tên là "Tam dương nghênh phúc". Chữ trên tranh đọc từ phải qua trái.
 
Về tính biểu tượng, người Trung Hoa và người Việt dùng các con vật và cây cối hoa lá có tên Hán ngữ gần giống với các chữ Hán mang ý nghĩa tốt đẹp. Chẳng hạn:
- dương 羊: dê, thay thế cho "dương" 陽 trong âm dương
- bức / phúc 蝠: dơi, thay thế cho "phúc" 福
- lộc 鹿: hươu nai, thay thế cho "lộc" 祿 / 禄
- thái 菜: rau cải, phát âm trong tiếng Hoa gần giống chữ "tài" 財 nghĩa là tiền của
- ngư 魚: cá, phát âm trong tiếng Hoa giống chữ "dư" 餘 nghĩa là dư dả
- kê 雞: gà, phát âm theo tiếng Quan thoại của người Trung Hoa gần giống chữ "cát / kiết" 吉 nghĩa là việc tốt lành, cát tường, kiết tường.

THƯ ĐI KHÔNG HỒI ÂM – Trần Vấn Lệ

Gửi đi mười lá thư cho bạn bè tứ tán...Đời:  trời yên biển lặng... Thư đi, không hồi âm!
 
Biết là vì xa xăm, ai cũng yên và ổn.  Mình còn gì mong muốn:  những lời chúc đẹp trao...
 
Bạn vui, mừng xiết bao!  Bạn buồn, mình chia sớt.  Sao thư mình trớt qướt?  Chờ hoài, gió thổi thôi?
 
Đôi khi, phone có cười:  thư mày tao chưa mở, bận đưa bà đi chợ, bận, Hà Nội mới về...
 
Nghe bạn cười hề hề.  Mình nhớ Bác Hồ quá:  một con người cao cả, khoan hồng lũ tàn binh!
 
Qua rồi thời chiến chinh.  Yêu hòa bình lắm lắm...Coi như thư đi chậm nhạt nhẽo đời hội hè...
 
Bao giờ "qua cơn mê sau cuộc đời bềnh bồng?"...  Lời nhạc Trần Lâm Ngân bâng khuâng.  Mưa lác đác...
 
Sông trôi bèo sóng giạt.  Gió rưng rưng bờ lau...
 
                                                                                      Trần Vấn Lệ

SAO MAI – Thơ Lê Kim Thượng

  

Sao  Mai 1 - 2

 

1.

Vườn yêu nở rộ Hoa Đào

Tỏa hương thơm ngát, ngọt nào đắm say

Tình mình thưở ấy thơ ngây

Ngẩn ngơ nói chuyện trời mây… ơi à…

Mỗi lần lỡ hẹn không qua

Lời yêu hờn dỗi:  “Chắc là quên nhau…”

Dây trầu quấn quýt thân cau

Tôi – Em quấn quýt bên nhau không rời

Hẹn thề son sắt một lời:

“Trong Em, mãi mãi muôn đời là Anh…”

Tình yêu chín mọng, ngọt lành

Tỏa hương mật ngọt đầu cành dịu êm

Bàn tay nhè nhẹ ngày đêm

Luồn sâu mái tóc, vuốt mềm vai thon

Cho Anh những tiếng cười giòn

Cho Anh hết cả môi son tươi màu

Chúng mình thề hẹn với nhau

Hồng vôi quyện với xanh cau một lòng

Chúng mình trọn vẹn Chữ Đồng

Đôi chim thêu gối, chỉ hồng thành đôi…

 

2.

Sao Mai đứng lặng bồi hồi

Nói câu cuối nữa… để rồi xa nhau

Ngày vui thấm thoát qua mau

Em – Anh giờ đã mất nhau thật rồi

Tình xa bổi hổi, bồi hồi

Sao nghe tê tái, đơn côi một mình

Nợ nhau cả một cuộc tình

Chúng mình chưa trả… chúng mình buông xuôi

Xưa rồi kỷ niệm buồn vui

Đau thương rơi xuống, chôn vùi tình ta

Buồn trông về phía xưa xa

Chỉ còn ảo ảnh, theo tà áo bay

Em đi, mùa ấy Heo May

Anh về nhặt nhạnh tháng ngày yêu xưa

Em xa, hết đợi, hết chờ

Hết mơ, hết mộng, hết giờ… tình tan

Em giờ lỡ bước sang ngang

Tôi thì vẫn cứ mơ màng đợi mong

Chúc Em mắt biếc, môi hồng

Nụ cười trẻ mãi… bên chồng, bên con…

 

                  Nha Trang, tháng 02. 2025

                          Lê Kim Thượng